Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Henryk Marcak Wykorzystanie metody rozpoznawania obrazów dla określenia zmian emisji sejsmicznej z górotworu przed tąpnięciem 1. Model plastyczno-dylatancyjny pękania ośrodka skalnego. W procesie odkształcania górotworu, będącego wynikiem rozwoju naprężeń tektoni- cznych i eksploatacyjnych, trzeba uwzględnić dwa rodzaje odkształceń niesprężystych: plastyczne i kruche. Rozwój mikropęknięć zwany dylatancją powoduje zmiany własności sprężystych ośrodka skalnego. Jednocześnie w otoczeniu pęknięć wytwarzają się strefy, w których własności sprężyste ośrodka skalnego zmieniają się we własności plastyczne, bez pojawiania się pęknięć (Patton F.D. 1966). Wtedy nawet przesunięcia wzdłuż strefy pęknięć mogą mieć charakter plastyczny, jeżeli spełniony jest warunek: Y = T - ^ p (1) gdzie: Y - współczynnik kohezji X - naprężenia ścinające | i - współczynnik tarcia wewnętrznego p ~ obciążenie na powierzchnię tarcia siła tarcia: F = T| p, T | - współczynnik tarcia Dla opisu zależności pomiędzy naprężeniem i odkształceniem wprowadzono model dyiatancyjno-plastyczny (Rudnicki J.W. Rice J.R. 1975) w postaci: f = !4i(T-|ip ) y^ = V GX eP = pyP = i / lp gdzie: Y - prędkość deformacji postaci X - naprężenia ścinające e - prędkość deformacji objętościowej (2) 82 Tom II