Jan Kostrz - Głębienie szybów

100 Rozdział 2. Prace geologiczno-badawcze strukturze. To samo zachodzi przy wierceniach udarowych „na sucho”, gdzie przy większej średnicy otworu uzyskuje się mniejsze rozdrobienie skały. W wierceniach rdzeniowych, dzięki większej średnicy otworu, uzysk rdzenia jest lepszy, gdyż ma on większą odporność na ścinanie i kruszenie. Istnieje również możliwość stosowania, przy napotkaniu skał słabych, koronek z podwójną rurą rdzeniową, dzięki czemu rdzeń nie jest niszczony przez przepływa- jącą wodę. Prowadzenie okładzinowych rur wiertniczych tuż za przyrządem wiertniczym, świdrem łyżkowym lub dłutem wpływa korzystnie na jakość próbek, zmniejsza bowiem możliwość obsypywania się skał ze ściany otworu i ich wypłukiwania, pęcznienia skał i ściskania ścian otworu oraz przedostawania się wody z górnych horyzontów. Podawane niejednokrotnie w raportach wiertniczych pęcznienie skał i ściskanie otworu spowodowane jest przez wodę przedostającą się z górnych hory- zontów. Zachodzi to również w przypadku przedostawania się wody na spód niedosta- tecznie zarurowanego otworu w okresie postoju (dni wolne od pracy i świąteczne), co powoduje wypłukiwanie i pęcznienie skał oraz zaciskanie otworu. Zbyt duża prędkość wiercenia nie wpływa korzystnie na jakość próbek, gdyż pobierane są one wówczas niedbale i niedostatecznie często, rurowanie zaś otworu nie jest prowadzone systematycznie w miarę wiercenia. Na nieodpowiednią jakość próbek wpływa również nieodpowiednie dolewanie wody do otworu przy wierceniu świdrem łyżkowym „na sucho” w bezwodnych ska- łach spoistych lub świdrem udarowym w skałach zwięzłych. Próbki skał pobrane z otworu w żadnym wypadku nie mogą mieć struktury zmie- nionej wskutek dolewania wody. Z urobku wydobytego z otworu należy wybrać okruchy skał o nienaruszonej strukturze. W czasie wiercenia systemem obrotowym lub udarowym „na sucho” należy po- brać próbki o: − naturalnym uziarnieniu (NU), − naturalnej wilgotności (NW), − nienaruszonej strukturze (NNS).