Jan Kostrz - Głębienie szybów

109 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ 2.3.7. Badanie wydobywania się gazów W projekcie wiercenia powinno być określone, czy w czasie wiercenia badawczego istnieje możliwość napotkania gazów. Jeżeli projekt przewiduje napotkanie w czasie wiercenia metanu, to całe urządzenie wiertnicze powinno spełniać warunki ogniosz- czelności. Dotyczy to zwłaszcza silników napędowych, oświetlenia, przepisowej odległości kuźni i innych urządzeń mogących przez iskrzenie spowodować zapale- nie gazu. W zależności od sposobu wiercenia dla załogi musi zostać opracowana specjalna instrukcja robocza zapewniająca bezpieczną pracę. W czasie wierceń badawczych pod szyby należy się liczyć z wydobywaniem się następujących gazów: metanu CH 4 w złożach węgla i soli, dwutlenku węgla CO 2 i tlenku węgla CO przy wierceniu otworów badawczych do starych zrobów. Może również wystąpić H 2 S przy przewiercaniach nadkładu z warstwami gipsu i anhydry- tu oraz starych zrobów. Przy wierceniach „na sucho” obecność gazu stwierdza się przez obserwację uj- ścia rury z otworu, gdyż wydobywający się gaz wywołuje drgania przy mieszaniu się z powietrzem tuż nad otworem. Wobec braku przeciwciśnienia można przy wier- ceniu „na sucho” stwierdzić wydobywanie się gazu nawet w niewielkich ilościach przy słabym ciśnieniu złożowym, Każdy nawiercony horyzont gazowy musi być odnotowany w dokumentacji wierceń. Warstwę gazonośną należy przewiercić do spodu, a następnie przystąpić do ba- dania wielkości wypływu. W tym celu należy przy wierceniu „na sucho” podciągnąć (jeżeli to możliwe) kolumnę rur powyżej spodu otworu do stropu warstwy gazono- śnej i po podniesieniu rur dokręcić do nich głowicę gazową i huczek hermetyczny zakończony zaworem, co umożliwia niezależne i równoczesne wykonanie pomiaru wielkości wypływu, pomiaru wielkości ciśnienia i pobranie gazu do analizy che- micznej. W przypadku wiercenia obrotowo-rdzeniowego należy postępować podobnie jak przy wierceniu „na sucho”, z tym że należy sczerpać płuczkę. W otworach wierco- nych powyżej 300 m wykonuje się ciągły pomiar zgazowania płuczki wychodzącej z otworu.