Jan Kostrz - Głębienie szybów

113 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ − w skałach luźnych (sypkich i spoistych) oraz w złożach soli: przez iłowa- nie otworu kulami lub wałkami z iłu plastycznego ubijanych warstwami przy sukcesywnym podciąganiu rur okładzinowych, podobnie jak przy zamykaniu wód; − w skałach zwięzłych przez wypełnianie otworu zaczynem cementowym o współczynniku wodno-cementowym równym 0,5. Zaczyn cementowy, który powinien być wykonany z cementu, a który nie ulega agresji w środowisku wodnym występującym w otworze, podaje się na spód otworu przewodem wiertniczym lub rurkami o średnicy od 50 do 112 mm pod ciężarem własnym lub za pomocą pompy. Likwidacja przez cementację dokonywana jest długimi odcinkami przy sukce- sywnym podciąganiu rur okładzinowych i rur cementacyjnych. Likwidowany otwór powinien być trwale oznakowany na powierzchni. 2.3.9. Geologiczny dozór wierceń Aby prawidłowo ocenić stosunki hydrogeologiczne w otworze badawczym pod szyb, konieczny jest geologiczny dozór wierceń, który powinien obejmować: − profilowanie otworu, − kontrolę przebiegu wiercenia oraz rurowania i obserwację zjawisk specjal- nych, takich jak zaciskanie ścian otworu, pęcznienie, tworzenie się korków w rurach; − kontrolę zamykania wód i obserwację stosunków hydrogeologicznych; − kontrolę głębokości i pionowości otworu; − obserwację specjalną, jak np. monitorowanie wydobywania się gazu, ługowa- nie rdzeni, obserwację kawern. Do obowiązków dozoru geologicznego należy również kontrola prawidłowości zapisów w dzienniku wiertniczym, który jest dokumentem całego przebiegu wier- ceń. Prowadzenie dziennika wiertniczego należy do obowiązków mistrza wiertni- czego, który musi wypełniać go codziennie. Do obowiązków geologa sprawującego nadzór nad wierceniem należy geolo- giczne profilowanie otworu wiertniczego. Obejmuje ono zazwyczaj makroskopowe rozeznanie próbek wiertniczych pod względem litologiczno-tektonicznym, jak rów-