Jan Kostrz - Głębienie szybów

135 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ metanu nie zostały jeszcze dokładnie określone. Przypuszcza się, że na powierzchni ziemi wynosi ono 0,2 MPa. Ciśnienie metanu wydobywającego się razem z wodą w szybie II kopalni Mosz- czenica na głębokości 300 do 320 m wyniosło 1,6 MPa, w kopalni Mszana zaś w otworach dołowych 2,6 MPa. Największą ilość wypływającego metanu stwierdzono w otworze badawczym pod szyb II kopalni Moszczenica. Wyniosła ona od 600 do 3000 dm 3 /min. Dopływ metanu do szybu I kopalni Moszczenica utrzymywał się w ilości 1 m 3 /min. W cza- sie wiercenia otworu badawczego pod szyb V kopalni Moszczenica stwierdzono na granicy miocenu i karbonu (głębokość 63–64 m) wpływ metanu w ilości 1,5 do 2,5 m 3 /min przy ciśnieniu 0,4 MPa. Wypływający zaazotowany metan zawierał 87% czystego metanu. W skałach niezawodnionych wydzielanie gazów nie powoduje naruszenia struk- tury skał. W skałach słabo zwięzłych (iły mioceńskie) wydzialenie się gazu łącznie z wodą powoduje podnoszenie się dna szybu wskutek zawodnienia i pęcznienia iłów. W zawodnionych utworach karbońskich wypływ gazu i wody ma charakter pul- sujący (fukacze). Wydzielający się z otworów gaz zawiera metan w ilości 80 do ponad 95% oraz kilka procent tlenu i azotu. Tlenek węgla i dwutlenek węgla występują w małych ilościach, zwykle poniżej 1%. W przylegającym do Rybnickiego Okręgu Węglowego Zagłębiu Karwińskim w niektórych rejonach na pograniczu miocenu i karbonu występują utwory przed- stawiające rumosz i druzgot skał karbońskich zwany detrytem. W utworach tych występuje solanka zgazowana. W skład gazu wchodzi metan i dwutlenek węgla. Są to bardzo niebezpieczne utwory do głębienia szybów zarówno ze względu na wystę- powanie gazu, jak i zawodniony rumosz skalny. 2.5. Badania geomechaniczne Dla pełnego rozeznania warunków geologicznych w miejscu głębienia szybu oprócz badań hydrogeologicznych konieczne jest wykonywanie wielu badań zarówno tere- nowych, jak i laboratoryjnych mających za zadanie ustalenie własności geomecha- nicznych skał, które przebijać będzie szyb.