Jan Kostrz - Głębienie szybów

136 Rozdział 2. Prace geologiczno-badawcze Do badań tych należą: opis skał z punktu widzenia geomechanicznego (poda- nie ziarnistości skał), ustalenie kątów tarcia wewnętrznego poszczególnych warstw, oznaczenie wskaźnika zwięzłości, ciężaru objętościowego, określenia szczelinowa- tości i porowatości skał, ustalenie struktury skał ze względu na zaburzenia geolo- giczne oraz nachylenia warstw skalnych, stwierdzenie konsystencji i plastyczności skał oraz określenie wytrzymałości na ściskanie i zginanie. 2.5.1. Skład ziarnowy Określenie ziarnistości skał w miejscu głębienia szybu dokonuje się przez pobranie próbek z otworu badawczego. Wiąże się ono ściśle z wyborem metody głębienia szybu, a zwłaszcza metody sztucznego obniżenia poziomu wód gruntowych, metody cementacji oraz chemicznego zestalania skał. O wyborze tej lub innej metody decy- duje odpowiednia porowatość i przepustowość skał, które pozostają w związku ze składem ziarnowym skał luźnych. W czasie badań przeprowadza się podział badanych skał wg następujących frakcji: − głazy (obtoczone), kamienie ostrokrawędziste więcej niż 50% głazówi kamie- ni większych od 80 mm powyżej 80 − otoczaki i rumosz ostrokrawędziasty (więcej niż 25% ziaren większych od 25 mm), mm 80 do 25; − żwiry grube (mniej niż 25% ziaren większych od 25 mm), mm 25 do 10; − żwiry drobne, mm 10 do 2; − piaski gruboziarniste, mm 2 do 0,5; − piaski drobnoziarniste, mm 0,25 do 0,05; − pyły, mm 0,05 do 0,002; − iły, mm poniżej 0,002. Ze względu na wielofrakcyjność skał luźnych określenie makroskopowe jest do- kładne. Dla właściwego określenia składu ziarnowego wykonuje się analizę sitową dla ziaren o średnicy powyżej 0,1 mm oraz stosuje się metodę areometryczną dla ziaren mniejszych. Zaliczenie skał do jednej z podstawowych grup dokonuje się za pomocą trójkąta Fereta bądź też, przy liczbie frakcji większej od trzech, stosuje się instrukcje podane w normach budowlanych.