Jan Kostrz - Głębienie szybów

140 Rozdział 2. Prace geologiczno-badawcze Wyraża się ją stosunkiem objętości porów do objętości badanego materiału po- danym w procentach. Znajomość porowatości skał w miejscu głębienia szybu jest zagadnieniem bardzo ważnym ze względu na gromadzenie się w skałach porowa- tych wód i gazów, jak również na możliwość praktycznego zastosowania metody głębienia szybu metodą cementacji albo chemicznego zestalania skał. Porowatość niektórych skał podano w Tabl. 2.12. Tabl. 2.12. Porowatość niektórych skał Rodzaj skały Porowatość % Granity, łupki krystaliczne, gnejsy, gabra, diabazy Wapienie, marmury, dolomity Piaskowce Piaskowce jednorodne Piaski mieszane Żwiry Gliny Gliny piaszczyste Ziemia roślinna Torf 0,02 ÷ 1,8 0,53 ÷ 19,4 4,80 ÷ 28,3 26,00 ÷ 47,0 35,00 ÷ 40,0 35,00 ÷ 40,0 44,00 ÷ 47,0 52,00 ÷ 55,0 45,00 ÷ 65,0 do 81,0 Z zagadnieniem porowatości łączy się skawernowanie skał. W Górnośląskim Zagłębiu Węglowym kawerny występują w dolomitach i wapieniach triasowych niecki bytomskiej. Kawerny te wypełnione są najczęściej wodą. Do silnie skawer- nowanych (28%) należą wapienie cechsztyńskie niecki grodzieckiej w dolnośląskim okręgu występowania złóż miedzi. Utwory te wypełnione są wodą. Za skawerno- wane należy uznać utwory czapy gipsowej niektórych wysadów soli (np. w Wapnie i Inowrocławiu) na kontakcie ze złożami soli. Wszystkie te utwory stanowią duże niebezpieczeństwo przy głębieniu szybów i z tego powodu przy głębieniu szybów w tych rejonach stosuje się metodę zamrażania, cementacji skał, a nawet obie meto- dy równocześnie. Wodochłonnością nazywa się zdolność skał do wchłaniania i zatrzymywania wody. Wyraża się ją stosunkiem ciężaru pochłoniętej przez daną skałę wody do cię-