Jan Kostrz - Głębienie szybów

141 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ żaru skały suchej. Podaje się ją w procentach w odniesieniu do ciężaru lub objętości skały. 2.5.5. Cechy strukturalne górotworu Wwyniku działania ruchów górotwórczych, procesów sedymentacyjnych, wylewów lawy itp. dochodzi do wytwarzania się podzielności skał przebiegających wzdłuż powierzchni zmniejszonej wytrzymałości. Podzielność bardzo często jest utajona i objawia się dopiero w przypadku wyłamania skały z calizny. Jeden z najbardziej wyraźnych kierunków podzielności występujących w skale nosi nazwę kliważu. Inną cechą strukturalną skał jest szczelinowatość. Jest to podzielność jawna, wi- doczna w postaci odspajania się calizny wzdłuż powierzchni podzielności skał. Skały wg szczelinowatości dzieli się na: − słabo szczelinowate z widocznymi płytkimi szczelinami, rozmieszczonymi przeważnie w jednym kierunku w odległości od 0,5 do 1 m od siebie; − szczelinowate z widocznymi szczelinami, położonymi w odległości od 0,3 do 0,5 m od siebie, przecinającymi caliznę w różnych kierunkach; − silnie szczelinowate z głębokimi, wyraźnymi szczelinami rozrzuconymi w różnych kierunkach w odległości od 0,1 do 0,3 m od siebie. Szczelinowatość skał przy głębieniu szybu jest cechą niepożądaną. W ska- łach zwięzłych zbytnia szczelinowatość utrudnia wiercenia otworów strzałowych, zmniejsza efekt działania materiałów wybuchowych powodując ucieczkę gazów po- strzałowych. Utrzymanie szczelinowatych ociosów w szybie jest trudne. Szczeliny są drogami komunikacji dla wody i gazu. Niejednokrotnie są one również drogami dopływu piasków płynnych i kurzawki z wyżej zalegających zawodnionych skał sypkich. 2.5.6. Własności wytrzymałościowe skał Przez określenie to rozumie się odporność (wytrzymałość) skał na działanie mecha- niczne. Ze względu na niejednorodność materiału skalnego cechy wytrzymałościo- we skał nie są jednolite i dlatego wyróżnia się wytrzymałość skał na: − ściskanie, R c ,