Jan Kostrz - Głębienie szybów

32 Rozdział 1. Wiadomości ogólne 1.2. Rodzaje szybów Klasyfikację szybów można przeprowadzić, uwzględniając wiele różnych parame- trów, jak np.: − kształt tarczy szybu, − głębokość, wielkość przekroju poprzecznego i nachylenie, − przeznaczenie, − sposób wykonywania. Ze względu na kształt poprzecznego przekroju (tarczę szybu) szyby podzielić można na prostokątne, beczkowe, eliptyczne i okrągłe. O wyborze danego kształtu przekroju poprzecznego szybu decydują: jego prze- znaczenie, przewidywany okres eksploatacji i panujące warunki hydrogeologiczne w miejscu głębionego szybu. Prostokątny kształt szybu, rozpowszechniony pierwotnie w górnictwie, związany był z rodzajem stosowanej obudowy szybu, która przeważnie była obudową drew- nianą. W szybach głębionych w skałach o małej zwięzłości, jak również na większej głę- bokości obudowa drewniana nie zapewnia dostatecznego bezpieczeństwa. Wpraw- dzie właściwe ułożenie przekroju prostokątnego w stosunku do nachylenia warstw skalnych (Rys. 1.4) stwarza możliwość zastosowania szybu o przekroju prostokąt- nym na większej głębokości lub w trudniejszych warunkach hydrogeologicznych, lecz są one z natury ograniczone wytrzymałością drewna, podstawowego materiału obudowy, stosowanego przy tego rodzaju przekrojach szybów. Rys. 1.4. Usytuowanie szybu w stosunku do nachylenia warstw skalnych: a – korzystne, b – niekorzystne.