Jan Kostrz - Głębienie szybów

35 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ urobku oraz łatwiejsze wykonywanie obudowy zwłaszcza przy użyciu stalowych przesuwnych odeskowań (nie trzeba wykonywać naroży). Obecnie w Polsce i na świecie wszystkie nowe szyby mają przekrój okrągły. Przekrój beczkowy stosuje się przy pogłębieniu szybów, gdy pogłębiany odcinek nie przekracza 100 m. Ze względu na głębokość szyby można podzielić na: − płytkie do 250 m, − średnie do 500 m, − głębokie do 1000 m i więcej. Należy zaznaczyć, że procentowy udział szybów dwóch ostatnich grup w nowo budujących się kopalniach, szczególnie w przemyśle węglowym, znacznie się zwięk- sza. Szyby płytkie budowane są obecnie bardzo rzadko i to na ogół w celu poprawy wentylacji lub przy zastosowaniu podsadzki hydraulicznej. Przekrój szybu charakteryzują dwie średnice: średnica szybu w wyłomie, tj. śred- nica, jaką ma szyb wydrążony w skale przed wykonaniem obudowy ostatecznej, oraz średnica szybu w świetle, tj. średnica, jaką ma szyb po wykonaniu obudowy ostatecznej. Ze względu na średnicę szybu w świetle szyby dzieli się na: − szybiki do 3 m, − szyby małe od 3,0 do 4,5 m, − szyby średnie od 4,5 do 6,0 m, − szyby duże powyżej 6,0 m. W normie BN-81/0414-15 określono nominalne średnice szybów o przekroju ko- łowym. Rozróżnia się przy tym średnice nominalne, tj. średnice teoretyczne, wzglę- dem których dopuszczalne są odchyłki wykonania. Norma ustala następujące średni- ce nominalne: 400, 450, 500, 550, 600, 650, 700, 750, 800, 850, 900, 950 i 1000 cm. Zalecane jest stosowanie następujących średnic: 600, 750, 800 i 900 cm. Szybiki to szyby charakteryzujące się niewielką głębokością (do 200 m) oraz niewielką śred- nicą poprzecznego przekroju (przy przekroju okrągłym do 3,0 m średnicy w świe- tle). W związku z eksploatacją węgla na dużych głębokościach od 700 do 1000 m oraz budowaniem dużych jednostek wydobywczych średnice nowo budowanych