Jan Kostrz - Głębienie szybów

456 Rozdział 6. Urabianie skał Wiercenie otworów strzałowych. Jest ono jedną z zasadniczych czynności wpły- wających na ogólny postęp głębienia. Wiercenie otworów strzałowych może być prowadzone przy użyciu: – wiertarek indywidualnych, – wiertarek zespołowych. Obecnie w Polsce do wiercenia otworów używa się wiertarek indywidualnych pneumatycznych produkcji polskiej typu WUP-28, radzieckiego typu PM-508, PR- 309, rzadziej angielskiej (typu Hollman) lub austriackiej (typu BH-29). Charaktery- stykę wymienionych wiertarek podano w rozdz. 5 Tabl. 5.3. W ZSRR oraz krajach Europy Zachodniej stosowane są wiertnice zespołowe (Rys. 5.47) zezwalające na wiercenie trzech do czterech otworów równocześnie. W Polsce tego rodzaju wiercenia znajdują się w stadium prób. Wiercenie otworów może być wykonane z przedmuchem powietrzem sprężonym lub też z przepłukiwaniem wodą. Smarowanie wiertarek odbywa się automatycznie poprzez smarownicę zabudowaną na przewodzie powietrza sprężonego. Wielkość powierzchni dna szybowego, przypadająca na jedną wiertarkę w pracy, powinna wynosić od 2,0 do 4,0 m 2 . Zalecana liczba wiertarek znajdujących się w re- zerwie to 50 do 100 wiertarek równocześnie czynnych. Wydajność wiercenia zależna jest, obok dobrej jakości wiertarek, również od ja- kości świdrów, a zwłaszcza od kształtu i wymiaru ich ostrzy. Aby w czasie wiercenia nie dochodziło do klinowania się świdrów, średnica ostrza każdego następnego świ- dra powinna być mniejsza o 2 do 3 mm od średnicy ostrza używanego poprzednio. Przy prawidłowym wierceniu otworów strzałowych powinno się stosować świdry stopniowanej długości. Każdy następny świder powinien być dłuższy od poprzed- niego o 600 do 1000 mm przy wierceniu w skałach średniej zwięzłości oraz 300 do 400 mm przy wierceniu w skałach zwięzłych. Obecnie do wiercenia używa się świdrów z końcówkami zaopatrzonymi w wę- gliki spiekane. Mogą one być wlutowane na stałe w żerdź wiertniczą lub nasadową koronkę. Kształt ostrza świdra i właściwe jego zastosowanie są bardzo ważne przy wierceniu otworów.