Jan Kostrz - Głębienie szybów

649 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ Jako ilustrację osiągania rekordowych miesięcznych postępów szybów podano dwa przykłady: z ZSRR głębienie szybu pomocniczego kopalni Nowo-Butkowa oraz szybu Karol I w kopalni Szombierki w Polsce. 9.4.1. Głębienie szybu pomocniczego w kopalni Nowo-Butkowa Uzyskany w tym szybie w kwietniu 1959 r. postęp głębienia wynoszący 264,0 m przewyższył ówczesny rekord głębienia 254,2 m uzyskany w sierpniu 1957 r. w ko- palni Pree Steit Saaiplass (Południowa Afryka). Szyb pomocniczy kopalni Nowo- -Butkowa o projektowanej głębokości 565 m i średnicy w świetle 5,5 m głębiony był w piaskowcach o wskaźniku zwięzłości Protodiakonowa f = 6 – 10 (52%) oraz w łupkach ilasto-piaszczystych o wskaźniku zwięzłości f = 4 – 6 (43%). Średni do- pływ wody wynosił 170 do 260 m 3 /min. Obudowę szybu grubości 500 mm wykony- wano z szybkowiążącego betonu. Prace przygotowawcze do uruchomienia głębienia trwały pięć miesięcy. Głębienie szybu wykonywano przy użyciu kompleksowego zespołu (kombajnu szybowego) typu KS-1M przeznaczonego do mechanizacji prac przy ładowaniu urobku i wznoszeniu obudowy szybu. Zastosowano wieżę stalową rozbieralną o wysokości 20,7 m i rozstawie naroż- nych słupów wynoszącym 15 × 15 m. Dla ciągnięcia skały kubłami samowyładow- czymi o pojemności 3,0 m 3 zabudowano dwie jednobębnowe maszyny wyciągowe typu NKMZ z silnikami o mocy 860 KW. Stosowano liny wyciągowe o konstrukcji nieodkrętnej ɸ 37 mm. Łączna osiągnięta wydajność maszyn wynosiła 72 m 3 urob- ku na godzinę. Skały urabiano materiałami wybuchowymi; w łupkach nawiercono 30 otworów strzałowych o głębokości 2,9 do 3,0 m, a w piaskowcach 36 otworów o głębokości 2,0 m. Ładunki odpalano zapalnikami zwłocznymi – otwory 1 do 4 w pierwszej kolejności, 5 do 14 w drugiej i 15 do 30 w trzeciej. W piaskowcach otwory 1 do 5 w pierwszej kolejności, 6 do 17 w drugiej oraz 18 do 36 w trzeciej kolejności. Otwory wiercono wiertarkami udarowymi typu PR-30 oraz PR-24ŁS. Powietrze sprężone w ilości 40 m 3 /min dostarczały cztery sprężarki. Średnica rurociągu powie- trza sprężonego w szybie wynosiła 150 mm. Do wiercenia stosowano żerdzie ze stali sześciokątnej o średnicy 25 mm oraz koronki w kształcie litery T o średnicy 53 mm.