Jan Kostrz - Głębienie szybów

79 GŁĘBIENIE SZYBÓW – JAN KOSTRZ Występowanie w górnej partii nadkładu zawodnionej warstwy utworów czwarto- rzędowych wymaga zastosowania metod specjalnych przy głębieniu szybu. Wystę- pujące poniżej margle mioceńskie, mimo zawodnienia w górnej części, mają dosta- teczną zwięzłość i można w nich głębić szyb metodą zwykłą, podobnie jak i w niżej leżących warstwach kredy. Urabianie skał zarówno w marglach, jak i w kredzie może się odbywać mechanicznie przy zastosowaniu kombajnów i młotków odbudowy bez stosowania techniki strzelniczej. Głębienie szybów w utworach karbońskich może się odbywać metodą zwykłą. W dolnych partiach margli, kredzie i karbonie występują znikome ilości wody, dla- tego w czasie głębienia szybów nie jest konieczne odrębne odwadnianie. 2.2.2. Złoża węgla brunatnego Znajdujące się na Dolnym Śląsku i na obszarze województw: konińskiego, łódz- kiego i poznańskiego złoża węgli brunatnych charakteryzują się warstwą nadkładu utworów czwartorzędowych od kilku do kilkudziesięciu metrów. Na utwory te skła- dają się wzajemne przewarstwienia o charakterze soczewkowatym piasków, glin, iłów oraz utworów pośrednich. Zawodnienie tych utworów o miąższości wynoszącej od kilkudziesięciu metrów (średnio 30 m) zależne jest od warunków lokalnych. Złoża margli brunatnych zalęgają pośród utworów trzeciorzędowych, na które składają się przewarstwienia piasków, żwirów i glin. Warstwy piasków i żwirów prowadzące wody o ciśnieniu artezyjskim i subartezyjskim mają miąższość od 0,5 do kilku metrów. Podścielający złoża węgla brunatnego na Nizinie Wielkopolskiej kompleks pia- sków prowadzi wody o ciśnieniu subartezyjskim od 0,3 do 0,8 MPa. W stropie po- kładu węgla występują soczewki drobnoziarnistych piasków wodonośnych. Zawodnienie złóż na Dolnym Śląsku jest mniejsze od pozostałych. Szyby i szy- biki, które służą głównie do odwodnienia złoża, głębione są najczęściej metodami specjalnymi, a ze względu na ich niewielką głębokość stosowana jest na ogół obu- dowa wbijana.