Jan Kostrz - Głębienie szybów

96 Rozdział 2. Prace geologiczno-badawcze udarowych linowych prawie nie stosuje się przy wierceniu otworów badawczych pod szyby. Wiercenia obrotowe stosuje się coraz częściej jako wiercenie badawcze pod szy- by. Znajdują one zastosowanie w tych przypadkach, gdy projekt wiercenia otwo- ru badawczego zakłada przebadanie pewnych partii z pobraniem rdzenia lub gdy odwiercenie otworu „na sucho” jest niemożliwe ze względów technicznych (duża głębokość). Do wiercenia otworów badawczych pod szyby stosuje się wyłącznie wiercenie obrotowe rdzeniowe. Wiercenie to stanowi niekiedy również uzupełnienie wiercenia „na sucho”. Dla uzyskania rdzenia ze skał kruchych lub łatwo ługujących się stosuje się wiercenie obrotowe przy zastosowaniu podwójnych koronek i rur rdzeniowych. Często stosuje się połączone metody wierceń. Na przykład w warstwach nad- kładowych, gdzie specjalnie zależy na rozeznaniu stosunków wodnych, wierci się otwór sposobem okrętnym lub udarowym „na sucho”, w zwięzłych zaś utworach karbońskich, gdzie ważniejsze jest dokładne rozeznanie warstw aniżeli stosunki wodne, dla uzyskania rdzenia wierci się otwór metodą obrotową. 2.3.3. Urządzenia do wierceń badawczych Do wierceń okrętnych wystarczają proste urządzenia w postaci trójnogu, czwórnogu i kołowrotu wyciągowego (wciągarki) o napędzie ręcznym lub mechanicznym. Do wierceń udarowych „na sucho” stosuje się wieże i wieżomaszty stalowe. Spośród aparatów wiertniczych stosuje się wiertnice polskiej produkcji typu SMFM, SMSU oraz zagraniczne, jak przewoźne aparaty obrotowo-udarowe firmy Wirth, Salzgitter i inne. Niektóre spośród tych aparatów, jak np. Salzgitter, mają mechanizmy (stoły ro- tacyjne) zezwalające na wiercenie obrotowe otworów w skałach zwięzłych w celu uzyskania rdzenia. Napęd tych aparatów jest przeważnie elektryczny, rzadziej spalinowy. Do wierceń obrotowych – rdzeniowych, obok wymienionych już wózków rota- cyjnych, stosuje się aparaty typu „Craelius” produkcji polskiej, szwedzkiej, niemiec- kiej oraz radzieckiej.