Materiały konferencyjne SEP 2018

WNIOSKI KOŃCOWE 1. Szyby, wloty szybowe, zbiorniki retencyjne, kapitalne wyrobiska chodnikowe są wyrobi- skami górniczymi o bardzo długim okresie użytkowania, praktycznie przez cały okres istnienia kopalni. Źle zaprojektowana i wykonana obudowa tych wyrobisk w warunkach dużej głęboko- ści i niskiej wytrzymałości skał prowadzi do nadmiernych deformacji obudowy, które często mają charakter niszczący. 2. Poszukiwanie nowych (nowoczesnych rozwiązań) dla zapewnienia stateczności tych wyro- bisk wymaga w fazie projektowania stosowania: a) zamkniętych korzystnych kształtów obudów o przekroju kołowym bądź eliptycznym, b) obudowy o wytrzymałych przekrojach zdolnych do przejęcia wysokich obciążeń, c) materiałów o wysokich parametrach wytrzymałościowych, d) wykorzystania skał otaczających wyrobisko do przenoszenia obciążeń jak i zmniej- szenia nierównomierności obciążenia, e) wzmacniania spękanych struktur skalnych za pomocą spoiw iniekcyjnych. W fazie realizacji wykonywania wyrobiska należy uwzględnić: a) technikę drążenia wyrobiska nie dopuszczająca do nadmiernych spękań i opadu stropu wskutek urabiania skał, b) kolejność wykonywania obudów z uwzględnieniem odstępów czasowych, c) ograniczenie możliwości zużycia technicznego obudowy zwłaszcza przed korozją. 3. W warunkach geologiczno – górniczych pola Stefanów, w kapitalnych wyrobiskach górni- czych, wymagających długotrwałego użytkowania zaprojektowano rozwiązania obudów stalo- wo-kotwiowo-betonowych, które są bezpośrednio powiązane z otaczającym górotworem za pomocą kotwi oraz betonu natryskowego z iniekcją. Wykonane wyrobiska w latach 2008 do 2012 w omówionych rozwiązaniach zapewniają wg prowadzonych obserwacji wysoką statecz- ność bez zużycia technicznego obudowy. Realizowane przez LW Bogdanka S.A. w polu Ste- fanów nowe rozwiązania konstrukcyjne obudów zostały oparte na wieloletnich doświadcze- niach uzyskanych przy budowie wyrobisk w polu Bogdanka i Nadrybie. Takie podejście do zagadnień pozwoliło na ich właściwe rozwiązanie od strony projektowej i technologicznej. 4. Doświadczenie wykazuje, że niezwykle istotnymi w fazie projektowania konstrukcji jest wytworzenie korzystnych wysokowytrzymałych elementów jak np.: a) węzłów konstrukcyjnych w postaci obetonowanych odrzwi, b) stóp podporowych dla obudowy, wzmocnionych łukami stalowymi i kotwiami, c) zamkniętych pierścieni stalowych w strefach występowania słabych warstw skalnych, d) doszczelnienia i związania wykładki za obudową, e) odwodnienie (odprowadzenia wody) górotworu. 5. Prawidłowo zaprojektowana technologia wykonania wyrobiska wymaga prowadzenia nad- zoru autorskiego przez projektanta i inwestora w zakresie prowadzonej technologii oraz badań i obserwacji pozwalających na określenie zachodzących zmian wokół wyrobiska oraz na pod- jęcie skutecznych działań ograniczających ich wpływ na zachowanie się obudowy wyrobiska w fazie drążenia i ostatecznej. 6.Biorąc pod uwagę czas użytkowania, złożoność robót naprawczych i wszelkich przebudów wykonywanych w szybach, wlotach szybowych, czy w pionowych zbiornikach retencyjnych, racjonalne jest projektowanie i wykonanie w momencie ich budowy, nawet bardzo kosztow- nych i złożonych konstrukcji, oraz zastosowanie złożonych technologii ich wykonawstwa, pod warunkiem, że nowe konstrukcje będą w stanie zapewnić bezawaryjne ich użytkowanie w dłuższym okresie czasu.