Materiały konferencyjne SEP 2018

wpłynąć na konkurencyjność zakładu. Okoliczności te stały się impulsem dla podjęcia działań badawczo-rozwojowych przez kierownictwo kopalni, które mają na celu opracowanie in- nowacyjnych rozwiązań pozwalających zrekonstruować technologię drążenia wyrobisk korytarzowych. 2. CEL, ZAKRES ORAZ KONCEPCJA REALIZACJI PRZYJĘTYCH ZAŁOŻEŃ Celem projektu jest zminimalizowanie kosztów przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności prowadzonych prac związanych z drążeniem wyrobisk korytarzowych. Zadanie to może być zrealizowane na kilka sposobów, jednakże każdy z możliwych wariantów działania opiera się na wypracowaniu konsensu pomiędzy następującymi elementami: minimalizacją ilości po- trzebnych materiałów, pracochłonnością, efektywnością drążenia wyrobisk korytarzowych i eksploatacji parceli ścianowych. Sformułowanie „optymalizacja doboru obudowy” jest szeroką koncepcją obejmującą różne warianty wykonania wyrobisk od obudowy podporowej do samodzielnej obudowy kotwowej, dlatego też dalsza część artykułu będzie omawiana w takim zakresie. W podziemiach kopalń, gdzie występuje szereg zagrożeń, praca w przodku jest szczególnie niebezpieczna, dlatego obudowa musi być zaprojektowana w taki sposób by zapewnić sta- teczność wyrobiska oraz jego funkcjonalność w każdych warunkach obciążenia. Optymalizacja doboru obudowy wyrobisk musi być ukierunkowana na warunki lokalne ze szczególnym uwzględnieniem występujących problemów geologiczno-górniczo-technicznych (jak np. bardzo niska wytrzymałość węgla lub dodatkowe obciążenia dynamiczne). Przy projektowaniu przodków w których wdrażane są innowacyjne rozwiązania technologiczne muszą być za- stosowane metody optymalizacji wielokryterialnej, ujmującej takie zagadnienia jak: 2.1. Warunki górniczo-geologiczne Chociaż panuje pogląd, że formacje węglonośne świata są do siebie podobne pod względem geomechanicznym, to jednak przyjmowanie zagranicznych wzorów powinno być poprzedzone analizą porównawczą warunków zagranicznych z krajowymi. Do warunków niekorzystnych dla GZW w przedmiotowym aspekcie zaliczyć należy w samym wstępie[3]:  niskie wartości parametrów wytrzymałościowych i drobne warstwowanie skał stropowych,  gęstą sieć uskoków oraz liczne zaszłości eksploatacyjne w górotworze (krawędzie i zroby w sąsiednich pokładach),  występowanie w pokładach licznych przerostów skały płonnej oraz rozwarstwień pokładów,  dużą aktywność sejsmiczną górotworu (wstrząsy, tąpania) wynikającą z działalności gór- niczej. 2.2. Uwarunkowania prawne W 2017 wprowadzono znowelizowane przepisy co do stosowania obudowy kotwowej oraz kotwowo-podporowej[4]. W przypadku stosowania tych rodzajów obudów, projekt musi być opracowywany przez rzeczoznawcę natomiast co do obudowy podporowej i jej wzmacniania nie ustalono dodatkowych obostrzeń co stanowi podstawę dla rozpoczęcia prac nad opty- malizacją jej doboru przez służby kopalniane. 2.3. Możliwości techni czne W chwili obecnej bariery techniczne stojące na drodze obudowie kotwowej zostały zmi- nimalizowane dzięki wprowadzeniu nowych technologii i materiałów [1,5,6]. W zależności od potrzeb i możliwości finansowych przedsiębiorcy można skonstruować dowolną konfigurację