Materiały konferencyjne SEP 2018

 śruby M39: p = 0,9351 to jest 1 śruba na około 1,1 sztuk o nośności < 322 kN,  śruby M42: p = 0,9336 to jest 1 śruba na około 1,1 sztuk o nośności < 369,9 kN. Z oszacowań dokonanych na podstawie prób wytrzymałości śrub M39 i M42 pobranych do badań wynika, że nośność mniejszą od wymaganej wartości normowej może mieć następująca ilość śrub:  śruby M39 - 94%,  śruby M42 - 93%. 5. PODSUMOWANIE Na podstawie wykonanych analiz wynika, że możliwość obniżenia nośności śrub poniżej 322 kN lub 369,9 kN jest duża, to rzeczywiste zagrożenie możliwością zniszczenia śrub przy przy- jętych założeniach odnośnie występujących obciążeń praktycznie nie występuje. Stwierdzenie to odnosi się do stanu na dzień dzisiejszy i opiera się głównie na statystyce właściwości wy- trzymałościowych śrub. Oznacza to, że obecnie o tej ocenie decyduje pole rozrzutu statystycz- nego nośności trzpienia śrub. O zniszczeniu decyduje „najsłabsze ogniwo”, którym obecnie z reguły pozostaje nośność trzpienia. Występująca sytuacja jest stabilna, lecz należy mieć na uwadze, iż proces korozji łbów śrub nie został zatrzymany. W przeszłości zdarzało się również, że śruby z podobnie dużymi uszkodzeniami korozyj- nymi łba nie ulegały zniszczeniu wskutek jego ścięcia, lecz prawidłowemu zerwaniu trzpienia albo ścięciu gwintu (co z kolei nie jest właściwym typem zniszczenia), spełniając normowy warunek nośności przekraczającej 322 kN. W przypadku osiągnięcia przez łeb śruby objętości poniżej 50 cm 3 prawdopodobieństwo wystąpienia zniszczenia wskutek ścięcia łba jest jednak dość duże. W sytuacji, gdy o nośności śruby decyduje przekrój ścinany łba o nieregularnym profilu, często z faktycznym lokalnym zanikiem jego wysokości, ryzyko uruchomienia w bliskiej przyszłości mechanizmu zniszczenia przez ścięcie łba przy sile o wartości niższej od 322 kN dla śrub M39 lub 369,9 kN dla śrub M42 staje się bardzo realne. Jest wysoce prawdopodobne, że w śrubach o stopniu skorodowa- nia łbów podobnym do stwierdzonego w około 60% pobranych z obudowy śrub postępujący spadek powierzchni przekroju ścinanego może spowodować w ciągu kilku najbliższych lat obniżenie nośności łba o 1/3-1/2 w stosunku do wartości określonych obecnie. To stworzyłoby sytuację zaniku znacznej części aktualnego zapasu nośności śrub. 5. LITERATURA [1] Zespół, 2015: Ekspertyza stanu złączy śrubowych w obudowie tubingowej w szybie SW-3. Praca KGHM Cuprum Sp. z o.o. CBR, Wrocław. [2] Warszyński M. 1978: Niezawodność w obliczeniach konstrukcyjnych, PWN, W  wa. [3] Biegus A., 1996: Podstawy probabilistycznej analizy bezpieczeństwa konstrukcji, OW PWr, Wro- cław. [4] Volk W. 1973: Statystyka stosowana dla inżynierów, WNT, Warszawa. [5] PN  EN ISO 898-1:2001: Własności mechaniczne części złącznych wykonanych ze stali węglowej oraz stopowej. Śruby i śruby dwustronne. [6] PN-88/H-84020 Stal niestopowa konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia – Gatunki.