Materiały konferencyjne SEP 2019

2. STOSOWANIE ROZSZERZONEGO MONITORINGU PRZECIWPOŻAROWEGO W KWK „WUJEK” W warunkach kopalni „Wujek”, na podstawie własnych obserwacji, wzrost koncentracji robót oraz przede wszystkim wprowadzenie do szerokiego stosowania urządzeń transportowych z napędem spalinowym, metoda wczesnego wykrywania pożarów endogenicznych, metoda wczesnego wykrywania opracowana w GIG jak również monitorowanie wyrobisk za pomocą kamer termowizyjnych okazały się niewystarczające do wykrywania pożaru endogenicznego, zwłaszcza w jego początkowym okresie. Analiza gazów z próbek powietrza jest często zaburzona przez wypływ gazów pochodzą- cych z maszyn spalinowych lub robót spawalniczych. Natomiast samo wydzielanie się gazów świadczących o wysokim stopniu samozagrzewania się węgla jest już tylko elementem po- twierdzającym dużą intensywność procesu samozagrzewania lub bezpośrednie zagrożenie po- żarowe (5). Podwyższony poziom etylenu, propylenu, acetylenu, tlenku węgla i wodoru w próbach po- wietrza oznacza, że gdzieś w górotworze, w caliźnie węglowej już następuje intensywny pro- ces rozwoju pożaru endogenicznego lub co najmniej została przekroczona temperatura krytycz- na samozagrzewającego się węgla, wynosząca wg badań naukowców ok. 60 o (6). W Kopalni Wujek od 2012 roku rozpoczęło się udostępnianie pola L pokładu 405 w Ob- szarze Górniczym „Giszowiec I”. Wykonane wyrobiska kamienno-węglowe i węglowe przeci- nały szereg uskoków i przebiegały w otoczeniu zrobów poeksploatacyjnych z lat ubiegłych. W celu znacznego rozszerzenia monitoringu przeciwpożarowego w kopalni, rozpoczęto stosownie czujników temperatury umieszczonych wewnątrz calizny węglowej we wszystkich drążonych wyrobiskach. Opierając się na modelu samozapalenia się węgla, w którym wyod- rębniono temperatury (5): T 1 – 40 o punkt niebezpieczny, T 2 – 60 o punkt krytyczny, T 3 – 80 o punkt zwrotny, T 4 – 180 o punkt pirolizy, T 5 – 300 o punkt samozapalenia (minimalna temperatura pożaru) (6) oraz na podstawie własnych obserwacji przy zastosowaniu czujników temperatury umieszczo- nych w caliźnie węglowej w pojedynczych miejscach, rozpoczęto stosowanie czujników tem- peratury umieszczonych wewnątrz calizny węglowej we wszystkich drążonych wyrobiskach węglowych i kamiennych w miejscach przecinania pokładów węgla. Na rysunku przedstawiono mapę wyrobisk, w których wprowadzony został rozszerzony monitoring górotworu za pomocą czujników temperatury.