Materiały konferencyjne SEP 2019

Obecnie monitoring za pomocą sond pomiarowych z czujnikami temperatury umieszczo- nych wewnątrz górotworu obejmuje wszystkie wyrobiska w pokładzie 405, pole L w Obszarze Górniczym „Giszowiec I”. Zabudowa czujników temperatury odbywa się planowo, po wykonaniu bieżącej analizy wa- runków górniczo geologicznych w wyrobiskach. Sondy budowane są co kilkadziesiąt metrów oraz w miejscach dodatkowych, po przeprowadzonej analizie wentylacyjnej. W rejonie obję- tym koncentracją robót górniczych obecnie (stan luty 2019 r.) jest zabudowanych około 500 czujników temperatury, tworzących spójną sieć monitoringu temperatury górotworu. Na pod- stawie obserwacji własnych kopalni stosując czujniki temperatury wewnątrz calizny węglowej, można uzyskać informację o rozwijającym się procesie samozagrzewania węgla zanim ujawni się ten proces na zewnątrz i nastąpi wzrost temperatury zewnętrznej ociosów, zawału lub zwiększone wydzielanie się gazów pożarowych. W opinii własnej kopalni, potwierdza to zasadność dalszego stosowania takich czujników i dodatkowego monitoringu zagrożenia pożarowego. Znacznie wcześniejsze wykrycie miejsc samozagrzewania się węgla, zanim jakiekolwiek objawy tego procesu ujawnią się na zewnątrz, w powietrzu kopalnianym pojawią się gazy po- wstające w wyniku utleniania się węgla oraz pożaru, umożliwia całkowite zlikwidowanie sa- mozagrzewania się węgla w danym miejscu działaniami profilaktyki przeciwpożarowej. Ko- nieczna jest jednak pewna systematyka prowadzonego monitoringu oraz prawidłowa analiza wyników w celu podjęcia właściwych decyzji o szybkości i zakresie prowadzonych prac profi- laktycznych. W czasie prowadzenia rozszerzonego monitoringu temperatury górotworu czujnikami tem- peratury umieszczonymi wewnątrz calizny węglowej, w opływowych prądach powietrza ko- palnianego nie stwierdzono w próbkach powietrza wzrostu stężeń gazów pożarowych. Stosując taki monitoring, a następnie niezwłocznie podejmując działania profilaktyczne udawało się za- pobiegać rozwojowi zagrożenia pożarami endogenicznymi. LITERATURA [1] Maciejasz Z., Kruk F.: Pożary podziemne w kopalniach. Cz. 1. Wyd. „Śląsk”, Katowice 1997. [2] Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań do- tyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych. [3] Strumiński A.: Zwalczanie pożarów w kopalniach głębinowych. Wyd. „Śląsk”, Katowice 1996. [4] Wacławik J.: Wentylacja kopalń, Wydawnictwa AGH, Kraków 2010. [5] Materiały własne kopalni. [6] Trenczek S.: Wybrane zagadnienia eksploatacji w warunkach zagrożeń naturalnych. Politechnika Śląska, Gliwice 2013. [7] Cygankiewicz J.: Nowa metoda oceny zagrożenia pożarem endogenicznym w rejonach eksploatacyj- nych kopalń. GIG 2004.