Materiały konferencyjne SEP 2019

podszybi. Kolej podziemna charakteryzuje się największym ograniczeniem w postaci niewiel- kich możliwości pokonywania wzniesień. Co w przypadku kopalni podziemnej, sięgania po dalsze parcele, pokłady węgla, wymusza budowę kosztownych długich, kamiennych i wę- glowo-kamiennych wyrobisk udostępniających o niewielkim nachyleniu. Dopuszczalne pręd- kości jazdy pociągów ograniczone są uwarunkowaniami prawnymi, wynoszą: 5 m/s - w przy- padku transportu urobku i materiałów; 3,5 m/s – w przypadku przewozu osób oraz ładunków niebezpiecznych, a w szczególności środków strzałowych, paliw, olejów, kwasów, butli z ga- zami.[1] 1.2. Kolejki podwieszone Układy transportu kolejkami podwieszonymi z adhezją wymuszoną odznaczają się możliwo- ścią pokonywanie dużych nachyleń, umożliwiło to budowę dróg transportu węglowymi wyro- biskami udostepniającymi. Najkrótszą jednak z licznymi wzniesieniami i upadami oraz zmia- nami kierunku. Ponadto rozwój napędów spalinowych silników diesla dostosowanych do pracy w strefie zagrożenia wybuchem metanu oraz pyłu węglowego, zaowocował dynamicznym rozwojem kolejek podwieszonych. Zastosowanie kolejek podwieszanych spowodowało, że transport kopalniany materiałów stał się transportem bardziej efektywnym, dzięki takiemu rozwiązaniu można znacznie ograniczyć liczbę pracowników zatrudnionych przy transporcie materiałów.[10] Dopuszczalne prędkości przewozu osób ograniczone są uwarunkowaniami prawnymi, wynoszą 2 m/s.[1] Jak wyżej wspominano drogi transportu kolejkami podwieszo- nymi prowadzone są najkrótsza pod względem topologicznym trasą jednak profil takiej trasy daleko odbiega od prostoliniowego ideału pozwalającego uzyskać prędkość użytkową zbliżoną do prędkości maksymalnej. Jeśli do czasu jazdy doliczyć czas na wsiadanie i wysiadanie oraz czynności na prace manewrowe, zsumowany czas realizacji zadania transportu ludzi znacznie się wydłuża. Powoduje to, że transport ludzi kolejkami podwieszonymi jest nieefek- tywny, względem przenośników taśmowych przeznaczonych lub dostosowanych do jazdy ludzi. Jednak nie we wszystkich kopalniach możliwa jest do realizacja jazdy ludzi przenośni- kami do bezpośredniego sąsiedztwa frontów eksploatacyjnych, uwarunkowane jest to ograni- czeniami technologicznymi np. przekrojem wyrobisk odstawczych, rozmieszczeniem szybów i poziomów, we wszystkich tych przypadkach kolejki podwieszone i spągowe pozostają dzisiaj optymalnym rozwiązaniem. 2. WYMAGANIA WOBEC UKŁADÓW TRANSPORTU PODZIEMNEGO Wraz z wydłużeniem dróg transportowych związanym z udostepnień nowych rejonów oraz budową podziemnych dróg transportu łączących ruchy kopalń zespolonych, także wzro- stem ilości i masy materiałów transportowanych, a przede wszystkim wysokie koszty pracow- nicze determinujące wydłużenie efektywnego czasu pracy. Wszystko to spowodowało, że sys- tem transportu podziemnego wymaga optymalizacji, jednym z kluczowych parametrów cha- rakteryzujących układ transportu jest prędkość użytkowa, czyli stosunek drogi transportu ze stacji początkowej do stacji docelowej, do czasu realizacji przejazdu.[2] W rozszerzonej interpretacji prędkości użytkowej, w skojarzonym systemie transportu należy również uwzględnić czas na przeładunek, który w znacznym stopniu wydłuża czas transportu[5], to zagadnie nie jest przedmiotem niniejszego referatu, jednak warto mieć je na uwadze. W tabeli 1 zostały przedstawione wyniki pomiarów prędkość użytkowej dla jazdy ludzi kopal- nianą koleją podziemna i kolejkami podwieszonymi. Widoczne jest wykorzystanie zakresu prędkości maksymalnej dla kopalnianej kolei podziemnej w warunkach optymalnych na po-