Materiały konferencyjne SEP 2019

Rejon południowy, jest umownie wydzieloną częścią Obszaru Górniczego „Lubin-Mało- mice”, położoną między Uskokiem Głównym i Środkowym Lubina. Jest on w dużym stopniu zaangażowany tektonicznie, wielkość i przebieg uskoków w znacznym stopniu determinują sposób i kształt prowadzonej eksploatacji górniczej. 2. UWARUNKOWANIA GEOLOGICZNE W POŁUDNIOWYM REJONIE OBSZARU GÓRNICZEGO 2.1. Tektonika i upad złoża W związku z trudnością w interpretacji danych pochodzących z otworów powierzchniowych, wiedzę na temat upadu serii złożowej oraz lokalizacji uskoków zdobywano sukcesywnie, na podstawie informacji uzyskanych w wyniku rozcinki złoża oraz z otworów badawczych wier- conych z wyrobisk górniczych. Pozwoliło to na sporządzenie mapy zalegania złoża, która przedstawia obraz geologiczny, w szczególności upad złoża, kierunki rozciągłości oraz prze- bieg dyslokacji tektonicznych, ich kierunki i wielkości zrzutów. Pierwotny upad złoża wyno- szący 2-5 0 został zaburzony w wyniku powstania dyslokacji tektonicznych. Obecnie średni upad warstw złożowych najczęściej zawiera się w granicach 5-10 0 . W pobliżu dużych dysloka- cji tektonicznych występują tzw. fleksury (struktury pośrednie między fałdem a uskokiem), gdzie kąt upadu dochodzić może do 50 0 , a lokalnie nawet do 70 0 . 2.2. Zagrożenie wodne Główny poziom wodonośny, w warunkach ZG „Lubin”, związany jest z serią węglanową o miąższości około 60 m, zlokalizowany jest on w stropie złoża, stwarzając duże potencjalne zagrożenie wodne. Większość dopływów wody do wyrobisk górniczych zlokalizowana jest w południowym rejonie kopalni. Zawodnienie strefy południowej związane jest ze strukturą i tek- toniką wapieni i dolomitów. Badania hydrogeologiczne wskazują, że postępowi robót górni- czych w kierunku południowym towarzyszy nasilenie takich cech jak: porowatość, szczelino- watość oraz kawernistość skał, co wpływa w oczywisty sposób na ułatwienie przepływu wód podziemnych, zwiększając zagrożenie wodne dla obecnych i przyszłych robót górniczych. Najlepiej rozpoznano strefę Uskoku Głównego Lubina, która charakteryzowała się począt- kowo bardzo dużym zawodnieniem. Została ona odwodniona licznymi otworami i wyrobiska- mi, co pozwoliło na wyeksploatowanie przyległych partii złoża. Strefa Uskoku Środkowego Lubina, przebiegająca kilkaset metrów dalej na południe, również została nacięta wyrobiskami oraz odwierconymi z nich kilkudziesięcioma otworami badawczo-drenażowymi. Stwierdzono intensywne zawodnienie tej strefy, przy dopływach, które początkowo wynosiły do 12 m 3 /min i ciśnieniach rzędu p=0,4 MPa. Po wieloletnim drenażu zarówno wielkości dopływów jak i ci- śnienia zmalały, osiągając obecnie 0,3 m 3 /min i p=0,1 MPa i poniżej. Strefa Uskoku Południowego Lubina nie została dotychczas rozpoznana wyrobiskami gór- niczymi. Usytuowanie tej strefy w obrębie podtrzeciorzędowych wychodni cechsztynu, po- zbawionych izolacyjnej półki nieprzepuszczalnych warstw, wskazuje że jest ona intensywnie zawodniona. Południowa część kopalni w zdecydowanej większości zaliczona została do III-go stopnia zagrożenia wodnego. Szczególnie niebezpiecznym źródłem zagrożenia w tym rejonie są wo- donośne strefy uskokowe, charakteryzujące się intensywnym zawodnieniem i dużą wodoprze- puszczalnością. Na bieżąco wykonuje się rozpoznanie zawodnienia górotworu w sposób dosto- sowany do stanu zagrożenia wodnego.