Materiały konferencyjne SEP 2019

cele grzewcze wykorzystuje się rocznie około 152 tys. TJ energii z gazu ziemnego, 500 tys. ton gazu ciekłego, 70 TJ energii z lekkiego oleju opałowego i 164 tys. TJ ciepła sieciowego. Biorąc pod uwagę ogół gospodarstw domowych tj. budynki wielo- i jednorodzinne, w ogrzewaniu pomieszczeń dominują paliwa stałe oraz ciepło sieciowe. Z ciepła sieciowego korzysta w Polsce 41,7% gospodarstw domowych, przy czym niemal wyłącznie korzystają z niego mieszkańcy budynków wielorodzinnych. 49%, a zatem najwięcej gospodarstw domowych ogrzewanych jest paliwem stałym, przede wszystkim węglem kamiennym. Niemal połowa gospodarstw domowych ogrzewanych paliwami stałymi (47,7%) jest wyposażona w dwufunkcyjne kotły centralnego ogrzewania, 29,3% w kotły jednofunkcyjne a w 15,3% gospodarstw stosowane są jeszcze tradycyjne piece. W 7,7% gospodarstw domowych występują kominki jako urządzenia grzewcze na paliwo stałe, jednak tylko w nielicznych przypadkach stanowią one podstawowe urządzenia do ogrzewania pomieszczeń [7]. Według danych z badania przeprowadzonego w 2015 r. kotły centralnego ogrzewania na gaz ziemny użytkowało 9,9% gospodarstw domowych. Pozostałe rodzaje źródeł energii są sporadycznie wykorzystywane jako podstawowy sposób ogrzewania pomieszczeń i tak w około 2,3% gospodarstw domowych wykorzystywana jest przede wszystkim energia elektryczna, w 0,3% olej opałowy i gaz ciekły, w 0,03% - pompy ciepła. Rosnące ceny węgla powodują, że właściciele domów jednorodzinnych, w których wykorzystywane jest ogrzewanie węglowe mogą rozpatrywać zmianę sposobu ogrzewania na tańszy a zarazem wygodniejszy w obsłudze. Na podstawie wyżej przedstawionych danych statystycznych można oszacować liczbę domów jednorodzinnych wyposażonych w ogrzewanie na węgiel kamienny na około 1,7 mln. Na rys. 3 i 4 przedstawiono wyniki obliczeń symulacji kosztów ogrzewania domu jednoro- dzinnego o powierzchni ogrzewanej 160 m 2 , przy założeniu trzech wartości współczynnika zapotrzebowania na ciepło, wynoszącego odpowiednio: 180 kWh/m 2 /rok dla domu starszego typu bez ocieplenia, 140 kWh/m 2 /rok dla budynku starszego ocieplonego i 100 kWh/m 2 /rok kWh/m 2 /rok do nowych budynków. Przyjęto koszty roczne gazu według taryfy W-3 PGNiG według stawek obowiązujących w 2018 r. Kaloryczność węgla przyjęto na poziomie 24 MJ/kg. Ponadto przyjęto, że system grzewczy służy do wytwarzania ciepłej wody użytkowej o temperaturze 40 o C dla 4 mieszkańców w ilości 40 l dziennie na osobę. Straty po- stojowe zbiornika ciepłej wody oszacowano na 20% oraz przyjęto, że domownicy korzystają z ciepłej wody użytkowej przez 340 dni w roku. Jak pokazują wyniki przeprowadzonej symulacji w przypadku gdy budynek wyposażony jest w kocioł węglowy tradycyjny (górnego spalania) o przyjętej sprawności 50% i jest wysoce energochłonny (konstrukcja starego typu bez ocieplenia), wymiana kotła na gazowy staje się opłacalna przy cenie węgla na poziomie około 760 zł za tonę. Jeżeli przeprowadzona zostanie pełna termomodernizacja (z ociepleniem budynku), opłacalność takiego działania możliwa już jest przy cenie węgla wynoszącej nieco poniżej 600 zł za tonę – rys. 3. Mając kotłownię do- mową wyposażoną w kocioł węglowy retortowy o sprawności 70% w budynku o nowoczesnej konstrukcji wymiana kotła na gazowy w rozpatrywanym modelu jest opłacalna przy cenie wę- gla równej około 1200 zł za tonę. Natomiast w przypadku budynków starszych ocieplonych lub bez ocieplenia kocioł gazowy staje się korzystniejszy od węglowego retortowego przy cenie tony węgla wynoszącej około 1100 zł. Przedstawiona symulacja pokazuje wyraźnie, że przy aktualnych cenach detalicznych węgla kamiennego inwestycja w wymianę kotła na gazowy jest