Materiały konferencyjne SEP 2019

5  z uwagi na znaczną odległość (>200m) zrealizowana w pokładach rudzkich oraz orze- skich eksploatacja praktycznie nie wpływa na stan naprężenia w pokładzie 510,  prowadzeniu ściany 16b-S towarzyszyć będzie niskoenergetyczna aktywność sej- smiczna wyrażająca się występowaniem wstrząsów o ogniskach lokalizujących się w pokładzie 510 i o energiach sejsmicznych  1·10 5 J. Ze wzrostem ilości niskoenerge- tycznych wstrząsów należy się liczyć w wyznaczonych strefach koncentracji naprę- żeń,  wskutek oddziaływania frontu eksploatacyjnego ściany na potencjalnie wstrząsogenne warstwy piaskowca, może dochodzić do okresowego uaktywniania się tych utworów i w konsekwencji występowania wysokoenergetycznych wstrząsów o energiach gene- ralnie  5  10 5 J; nie można jednak wykluczyć incydentalnych zdarzeń o energiach rzę- du 10 6 J,  ponieważ projektowana w III warstwie pokładu 510 ściana 16b-S będzie systematycz- nie oddalać się od uskoku Jakub (pole S znajduje się w skrzydle wiszącym tej dyslo- kacji), toteż dla początkowego odcinka biegu ściany nie można wykluczyć procesów uaktywniania uskoku Jakub i występowania wysokoenergetycznych wstrząsów, a w tym incydentalnych zdarzeń o energiach sejsmicznych rzędu 10 7 J,  o wielkości zagrożenia tąpaniami decydować będą wysokoenergetyczne wstrząsy wywołane uaktywnianiem się zalegających nad pokładem 510 warstw wstrząsogen- nych lub uskoku Jakub,  z uwagi na prognozowany stan naprężenia, jak też na możliwość uaktywniania się utworów wstrząsogennych, za najbardziej zagrożone tąpaniami należy uznać wykona- ne po spodku węglowym wyrobiska przyścianowe w rejonie wyznaczonych stref maksymalnych koncentracji naprężeń. 6. PASYWNA I AKTYWNA PROFILAKTYKA TĄPANIOWA ZWIĄZANA Z EKSPLOATACJĄ ŚCIANĄ 16b-S Z rozeznania warunków górniczo-geologicznych, doświadczeń kopalni oraz wniosków z prognoz analitycznych wynikało, że bezpieczne prowadzenie eksploatacji ścianą 16b-S wyma- gać będzie zastosowania odpowiednich działań z obszaru profilaktyki tąpaniowej (monitoring, działania techniczno-organizacyjne, profilaktyka pasywna, profilaktyka aktywna). Eksploatacja pokładów 501 i 510 w polu S odbywa się w warunkach skrępowanych, wsku- tek współwystępowania zagrożenia tąpaniami oraz pożarowego i metanowego. Z tego powodu ostateczny zakres profilaktyki tąpaniowej, metod bieżącej kontroli i działań organizacyjnych musi być dobierany stosownie do wielkości zagrożenia z uwzględnieniem aspektu kolizyjności poszczególnych profilaktyk. Działania z zakresu profilaktyki tąpaniowej dla potrzeb prowadzenia eksploatacji ścianą 16b-S rozpoczęto już w trakcie drążenia Upadowej XXVIIb-S. Polegały one na cyklicznym wykonywaniu strzelań torpedujących strop pokładu 510 z rejonu czoła przodka ładunkami MW rozmieszczonymi w otworach skierowanych nad wybieg przodka oraz nad pole przyszłej ściany 16b-S. Ponadto, prowadzono cykliczne strzelania torpedujące strop pokładu 501 w otworach wykonywanych w północnym ociosie drążonej Pochylni metanowej XIIa-S badaw- czej, w kierunku Upadowej XXVIIb-S. Powyższe działania prowadzone były do czasu zakoń- czenia drążenia ww. wyrobisk.