Materiały konferencyjne SEP 2019

stwa. Problem badawczy, z jakim zmierzył się autor sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: jaką rolę pełni polskie ratownictwo górnicze w systemie zarządzania kryzysowego? Częstotliwość akcji ratowniczych w polskich zakładach górniczych maleje, m.in . ze wzglę- du na mniejszą liczbę kopalń. Jednakże te, mające miejsce w ostatnich latach pokazują, że w momencie ich pojawienia się wymagały wyższych, aniżeli dotychczas umiejętności. Podkre- ślić trzeba, że ratownictwo górnicze, tak jak polskie górnictwo od transformacji ustrojowej boryka się z licznymi problemami zarówno natury finansowej, technicznej, jak i organizacyj- nej. Czy zatem ratownictwo górnicze jest gotowe sprostać współczesnym wyzwaniom z dzie- dziny bezpieczeństwa, tzn. czy jest przygotowane do podejmowania działań w związku z wy- stąpieniem sytuacji kryzysowych noszących znamiona klęski żywiołowej i katastrofy natural- nej bądź w przypadku zaistnienia wypadku komunikacyjnego o charakterze masowym? Poja- wia się jednocześnie szereg pytań, mianowicie:  jak zorganizowane je ratownictwo górnicze w Polsce?  na czym polega przygotowanie ratowników górniczych do pracy?  czy praca ratowników górniczych to tylko udział w nagłośnionych medialnie akcjach dodarcia do uwięzionych pod ziemią górników i walka z czasem przy pokonywaniu gruzowisk w celu odnalezienia poszkodowanych?  czy ratownictwo górnicze może zostać wykorzystane podczas działań ratowniczych na szerszą skalę, tj. podczas zagrożeń bezpieczeństwa powszechnego o charakterze maso- wym? Podjęty wysiłek badawczy ma na celu uporządkowanie koncepcyjne i terminologiczne przedstawionych zagadnień. 1.2. Zarządzanie kryzysowe Podstawowym aktem prawnym określającym organy właściwe w sprawach zarządzania kryzy- sowego oraz ich zadania i zasady działania w tej dziedzinie, a także zasady finansowania zadań zarządzania kryzysowego jest ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym znowelizowana, m.in . ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzyso- wym[1]. Ustawa o zarządzaniu kryzysowym tworzy zintegrowany system zarządzania kryzy- sowego, który obejmuje organy administracji rządowej i samorządowej, Siły Zbrojne RP oraz wybrane podmioty sektora prywatnego i wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak: zarządzanie kry- zysowe; sytuacja kryzysowa; infrastruktura krytyczna czy planowanie cywilne[2]. W myśl przywołanej ustawy, zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapo- bieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. Mając na uwadze powyż- szy, ustawowy zapis, w zarządzaniu kryzysowym można wyróżnić cztery fazy:  faza zapobiegania sytuacjom kryzysowym, zmierzająca do eliminacji lub zmniejszenia prawdopodobieństwa ich wystąpienia;  faza przygotowania na wystąpienie sytuacji kryzysowych, koncentrująca się na powięk- szaniu sił i środków niezbędnych do efektywnego działania (reagowania) w sytuacji kryzysowej;  faza reagowania, mająca na celu zahamowanie rozwoju zjawisk kryzysowych, a także zmniejszanie szkód powstałych w czasie ich rozwoju;  faza odbudowy, zmierzająca do stabilizacji sytuacji i powrotu „do normalności”.