Materiały konferencyjne SEP 2019

Wymienione fazy tworzą tzw. cykl zarządzania kryzysowego. Warto zaznaczyć, że w lite- raturze można spotkać się z piątą fazą zarządzania kryzysowego zwaną „uczeniem się”, tj. akumulowaniem doświadczeń zdobytych w trakcie rozwoju sytuacji kryzysowej i przyswaja- niem tej wiedzy, tak by można ją było wykorzystać w walce z przyszłymi zagrożeniami [3]. Przy czym przedstawiony cykl został zbudowany na bazie doświadczeń nauk ekonomicznych, ale z powodzeniem można go transponować także na poziom zapewnienia bezpieczeństwa po- wszechnego. Z kolei, jeżeli chodzi o pojęcie sytuacji kryzysowej, to według licznych ekspertów, zapre- zentowane w ustawie z 2009 r. podejście do tego pojęcia oddaje jego istotę i stanowi realizację postulatów zarówno strony rządowej, jak i samorządowej, w szczególności w zakresie wpro- wadzenia ułatwień pozwalających na zakwalifikowanie zaistniałego zdarzenia do sytuacji kry- zysowej[4]. Dotychczasowa definicja, zawarta w ustawie z 2007 r., uzależniała, bowiem zaist- nienie tej sytuacji od zagrożenia, które musiało wywołać łącznie wystąpienie trzech czynników skutkowych, mianowicie musiało dojść do:  zerwania lub znacznego naruszenia więzów społecznych;  poważnego zakłócenia funkcjonowania instytucji publicznych;  użycia niezbędnych środków do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeństwa w takim wymiarze, który nie uzasadnia konieczności wprowadzenia jednego ze stanów nadzwy- czajnych, o których mowa w art. 228 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [5]. Natomiast obowiązujące podejście do sytuacji kryzysowej uzależnia zaistnienie sytuacji kryzysowej wyłącznie od wystąpienia zagrożenia, które wpływa negatywnie na poziom bez- pieczeństwa ludzi lub środowiska w stopniu wywołującym ograniczenia w działaniu właści- wych organów administracji publicznej, gdy zasoby i procedury działania tych podmiotów okazują się być niewystarczające. W zarządzaniu kryzysowym ważną kwestię odgrywa planowanie cywilne, przez które nale- ży rozumieć całokształt przedsięwzięć organizacyjnych mających na celu przygotowanie ad- ministracji publicznej do zarządzania kryzysowego, jak również planowanie w zakresie wspie- rania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie ich użycia oraz planowanie wykorzysta- nia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzy- sowego. Zadania z zakresu planowania cywilnego obejmują m.in . przygotowanie planów za- rządzania kryzysowego, struktur uruchamianych w sytuacjach kryzysowych oraz zasobów nie- zbędnych do wykonania zadań ujętych w planie zarządzania kryzysowego. We współczesnym świecie doniosłą rolę odgrywa potrzeba zachowania infrastruktury nie- zbędnej do zapewnienia funkcjonowania społeczeństwa, w szczególności po zaistnieniu sytua- cji kryzysowej. Idąc za doświadczeniami Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Estonii czy Hiszpanii, ustawą z 2009 r. nadano szczególną rangę problematyce ochrony infrastruktury krytycznej [6]. Utworzenie specjalnego Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Kry- tycznej pozwala wyodrębnić te obiekty, urządzenia, instalacje i usługi, które są kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służą zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorców. Do infrastruktury krytycznej zaliczymy m. in. następujące systemy: zaopatrzenia w energię i paliwa; łączności i sieci telein- formatycznych; finansowe; zaopatrzenia w żywność i wodę; ochrony zdrowia; transportowe i komunikacyjne; ratownicze; zapewniające ciągłość działania administracji publicznej; pro- dukcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwór- czych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych