Materiały konferencyjne SEP 2019

verification and improvement. On the basis of the current mining and hydrogeological situa- tion, SRK S.A. proposes to Target Dewatering Model all mines of Upper Silesian Coal Basin, based on separating 9 drainage areas, with one district pumping station for each of them. The success of its implementation, requires the involvement and participation of all mining compa- nies and need to take the proposed measures before the liquidation of the mine. Target De- watering Model, will optimize and reduce the cost of protecting neighboring active coal mines against the threat of flooding. KEYWORDS: Liquidation of mines, dewatering systems, water hazard, Target Dewatering Model. 1. PROBLEMY ODWADNIANIA I ZATAPIANIA NIECZYNNYCH KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO (KWK) Zakończenie eksploatacji węgla przez kopalnię, nie umniejsza problemu jej odwadniania. Lik- widacja odwadniania kopalni musi być wnikliwie przeanalizowana pod względem hydrogeo- logicznym. Proces restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce rozpoczął się na początku 90. ubiegłego wieku. Od tej pory w GZW zlikwidowano ponad 30 kopalń. Restrukturyzacja rozpoczęła się od Zagłębia Dąbrowskiego. Jedną z pierwszych kopalń postawionych w stan likwidacji była KWK „Saturn”. Przyjęty w latach 90. model odwadniania opierał się na zinwentaryzowanych bezpośred- nich i pośrednich połączeniach hydraulicznych pomiędzy kopalniami. Przez wiele lat, wyzna- czały one dopuszczalne poziomy zatopienia i sposoby odwadniania likwidowanych zakładów. Do tej pory najniższe bezpośrednie połączenia wyznaczają dopuszczalny poziom odwad- niania kilku pompowni głębinowych (PG) CZOK. Często z powodu bezpośrednich połączeń pozostawiano stacjonarny system odwadniania (SSO) w zlikwidowanej kopalni, o wiele droż- szy od głębinowego (GSO). SRK chce odejść od tego modelu, bo jest nieefektywny. O wyborze sposobu odwadniania zlikwidowanej kopalni powinny decydować: możliwość skierowania wody do sąsiedniej odwadnianej kopalni, istnienie czynnych wyrobisk łączących likwidowaną kopalnię z sąsiednią odwadnianą, koszt budowy i eksploatacji SSO, GSO, okres niezbędnego odwadniania. 2. ODWADNIANIE LIKWIDOWANYCH KOPALŃ GZW W 2000 roku w ramach SRK utworzony został Centralny Zakład Odwadniania Kopalń (CZOK) w Czeladzi. Jego zadaniem jest ochronna czynnych kopalń przed zagrożeniem wodnym, ale również upraszczanie i zmiana SSO na GSO w zlikwidowanych kopalniach. I tak w NE części GZW, spośród 5 zlikwidowanych kopalń odwadniane są 2: była KWK „Saturn”, obecnie PG „Saturn” (jako PR dla tych kopalń) oraz KWK „Paryż” (PG „Paryż”). (Rys. 1 i 2, tabela 4).