Materiały konferencyjne SEP 2019

następnie zostają przekształcone na współrzędne kartezjańskie (x, y, z).Pomiar może być wy- konywany w każdych warunkach, jest niezależny od pory dnia, pogody, oświetlenia. Od wielu lat skaning laserowy wykorzystywany jest w wielu różnych dziedzinach. Od in- żynierii materiałowej po tworzenie modeli 3D powierzchni ziemi. Przy inwentaryzacji zabyt- ków, tworzeniu trójwymiarowych modeli miast, kontroli produktów lub przeglądu obiektów inżynierskich (monitoring tuneli, stanu mostów, itp.). W ostatnim czasie pomiary skanerem laserowym znalazły zastosowanie również w górnic- twie podziemnym. Wprowadzenie nowej technologii, równolegle z tradycyjnymi pomiarami, pozwala na uzyskanie dużej ilości danych w trudnodostępnych obszarach, przy zachowaniu wysokiej dokładności pomiaru. W wyniku pomiaru uzyskujemy rzeczywisty kształt trójwymiarowego obiektu w postaci cyfrowej. Skanowanie obiektu przeważnie wykonuje się z kilku stanowisk, dzięki czemu moż- liwe jest stworzenie trójwymiarowego modelu bez tak zwanych „cieni” i „martwych pól”. W ramach kontroli geometrii konstrukcji można wykorzystać wstępnie opracowaną chmurę punktów. Wykonane obserwacje umożliwiają dokładny wielowymiarowy pomiar zeskanowa- nych obiektów. Utworzone w oparciu o chmurę punktów przekroje, umożliwiają uzyskanie szczegółowych informacji, np. kształt poszczególnych elementów konstrukcji. Należy także zauważyć, ze przekroje pozyskiwane w kolejnych cyklach pomiarowych są w pełni porówny- walne, co umożliwia wyznaczenie deformacji i odkształceń. Otrzymaną w wyniku skaningu chmurę punktów można dalej przetwarzać w następujący sposób: – łączyć chmury punktów ze wszystkich skanów do jednego układu współrzędnych, – budować trójwymiarowy model CAD, – tworzyć rysunki 2D – rzuty, przekroje, profile, – tworzyć bazy danych łączące grafikę 3D z elementami opisowymi, – tworzyć projekty 3D z wykorzystaniem trójwymiarowego modelu CAD. 2. PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA SKANINGU W GÓRNICTWIE 2.1. Szyby, szybiki, zbiorniki retencyjne Obowiązek monitorowania górniczych obiektów inżynierskich wynika z podstawowych aktów prawnych regulujących działalność górniczą [1], [2]. Przez kontrolę geometrii konstrukcji obiektów rozumiemy nie tylko pozyskiwanie informacji o zmianach ich kształtu, ale również porównywanie z wartościami dopuszczalnymi przez normy i przepisy prawa. Możliwości wykorzystania skaningu laserowego w kontroli i ocenie stanu konstrukcji przedstawiono na przykładzie zbiornika retencyjnego. Zbiorniki retencyjne, zgodnie z pierwotnym projektem, zostały wykonane, jako pionowe wyrobiska o cylindrycznym kształcie i średnicy 7,5 m [Rys. 1]. Część wysypowa zbiornika za- bezpieczona jest od wewnątrz wylewką betonową o grubości ok. 0,2–0,25 m, i zamocowaną do wylewki betonowej wykładziną z szyn stalowych. Na poniższych rysunkach przedstawiono wynik skaningu zbiornika retencyjnego bez odkształceń [Rys. 2].