Materiały konferencyjne SEP 2019

Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2019, Materiały Konferencyjne Pilotażowe pomiary składowych rotacyjnych drgań parasejsmicznych w rejonie LGOM Krzysztof Fuławka KGHM CUPRUM Sp. z o.o. – Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław Witold Pytel Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej, Wrocław Piotr Mertuszka KGHM CUPRUM Sp. z o.o. – Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław Eugeniusz Koziarz KGHM Polska Miedź S.A., Oddział Zakłady Górnicze „Rudna”, Polkowice STRESZCZENIE: Metody sejsmiczne są powszechnie stosowane w górnictwie, geofizyce oraz inżynierii lądowej. Aktualnie pomiary sejsmiczne prowadzi się głównie w zakresie rejestracji prędkości i przyspieszeń trzech składowych translacyjnych drgań. Wiedząc jednak, że pełny opis ruchu fali sejsmicznej, oprócz wspomnianych składowych translacyjnych, zawiera rów- nież trzy składowe rotacyjne, konieczne było podjęcie działań mających na celu pomiar i okre- ślenie charakteru tych ostatnich. Jeszcze do niedawna, analiza rotacyjnych fal sejsmicznych prowadzona była wyłącznie w sferze teoretycznej, gdyż brakowało narzędzi umożliwiających rejestrację prędkości obrotowej cząstek gruntu, na poziomie często nie przekraczającym ułam- ków μrad/s. Obecnie jednak sejsmologia rotacyjna jest zagadnieniem cieszącym się ogromnym zainteresowaniem, co wynika z pojawienia się na rynku instrumentów umożliwiających bezpo- średni pomiar składowych obrotowych drgań sejsmicznych. Brak jest jednak kompleksowych opracowań w zakresie analizy tychże składowych w przypadku drgań indukowanych działal- nością górniczą. W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki pilotażowych pomiarów składowych rotacyjnych drgań. Analizie poddano zapisy wstrząsów górniczych o energii w zakresie od 3x10 3 J do 1,5x10 7 J. Zarejestrowane wartości obrotu zostały skorelowane z zapisa- mi drgań translacyjnych celem określenia różnic w ich podstawowych parametrach takich jak czas trwania, częstotliwość i rozkład amplitudowy. SŁOWA KLUCZOWE: Zagrożenie sejsmiczne, wstrząsy górnicze, sejsmologia rotacyjna