Materiały konferencyjne SEP 2020

cji działalności poszczególnych aktywów podyktowaną uwarunkowaniami zewnętrznymi (ryn- kowymi) jaki i wewnętrznymi (wyniki ekonomiczne, poziomami zadłużenia, priorytetyzacją inwestycji wewnątrz posiadanego portfela aktywów), co z kolei przekłada się na aktywność spółek jako sprzedawców aktywów górniczych [2]. Powyższe czynniki przekładają się na zwiększenie aktywności spółek górniczych, w zakresie transakcji fuzji i przejęć. Globalna wartość transakcji fuzji i przejęć w 2018 roku wyniosła 3,9 biliona dolarów [3]. Jest to wartość ponad trzykrotnie przekraczająca wartość produktu krajowego brutto gospodar- ki Polski w 2018 roku, która wyniosła 1,1 biliona dolarów [4]. Sama wartość transakcji fuzji i przejęć pokazuje, jak istotną rolę odgrywają one w światowej gospodarce. Nie inaczej jest w przypadku sektora górniczego metali nieżelaznych (skategoryzowanych w raporcie S&P Glo- bal Market Intelligence jako miedź, nikiel i cynk), gdzie wartość transakcji M&A w 2018 roku wyniosła 24,9 mld USD i była niższa niż 10-letnia średnia 26,6 mld USD [5]. Średnia wartość transakcji w sektorze górniczym metali nieżelaznych wyniosła z kolei 327,5 mln USD. Badania transakcji fuzji i przejęć wskazują, że większość z nich kończy się niepowodze- niem. Odsetek nieudanych transakcji jet wysoki i wynosi często ponad 50%, w zależności od przeprowadzonych badań obejmujących dany okres i lokalizacje geograficzne, osiągając współczynnik nawet do 80% nieudanych transakcji [6]. Nieodłącznym elementem poprzedza- jącym transakcje fuzji i przejęć jest procedura due dilligence, obejmująca szczegółowe, wielo- wymiarowe badanie aktywa będącego podmiotem planowanej transakcji. Wysoki odsetek nie- udanych transakcji M&A wskazuje m.in . jak istotna jest rola procesu due diligence w transak- cji. Potwierdzają to badania przeprowadzone m.in . przez AIM M&A [7] oraz Epsteina [8], któ- re wskazują due diligence jako jeden z kluczowych czynników mających wpływ na dalszy sukces transakcji M&A. Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki obszarów analizy due dilligence, które należy przeprowadzić w odniesieniu do aktywów górniczych, ze szczególnym odniesieniem do sekto- ra wydobycia miedzi. Artykuł został przygotowany w oparciu o badania literatury przedmiotu i analizy raportów dotyczących sektora wydobycia rud miedzi. 2. ISTOTA PROCESU DUE DILIGENCE P. Howson definiuje due diligence jako „proces obejmujący zapytania i sprawdzenie prze- prowadzany przez potencjalnego kupującego w celu potwierdzenia, że kupuje to co według niego myśli że kupuje” [9]. Samo pojęcie „due diligence” pierwszy raz pojawiło się w USA w ustawodawstwie „Securiuties Act of 1933” [10]. Termin pochodzi z połączenia dwóch słów – „due” czyli odpowiedni, należyty, należny oraz „diligence” czyli pilność, pracowitość, w pol- skiej literaturze termin często tłumaczony jest jako „należyta staranność”. Due dilligence jest istotnym elementem procesu podejmowania decyzji inwestycyjnej w ramach fuzji i przejęć, jak również w transakcjach joint ventures lub wyboru partnera strate- gicznego. Pozwala na pozyskanie i selekcję informacji w celu określenia ryzyka oraz poten- cjalnych korzyści towarzyszących transakcji. Analizy tej dokonuje się zazwyczaj przed zaku- pem udziałów i akcji, przedsiębiorstw, ich zorganizowanych części, podjęciem decyzji o przejmowaniu lub łączeniu się podmiotów gospodarczych, czy ich przekształceniach, a także w zakresie innych inwestycji kapitałowych [11]. Istotą jest poddanie podmiotu (spółki) czy akty- wa (np. projektu górniczego) wszechstronnej analizie, wskazaniu najważniejszych aspektów (szans i zagrożeń) w celu prowadzenia dalszego procesu negocjacyjnego oraz przygotowaniu wyceny. Celem due diligence jest dostarczenie wiarygodnych danych niezbędnych do podjęcia decyzji inwestycyjnej.