Materiały konferencyjne SEP 2020

Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2020, Materiały Konferencyjne Metody membranowe w odsalaniu wód kopalnianych Krzysztof Mitko Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny Marian Turek Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny Mateusz Sambor Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny Hanna Jaroszek PolymemTech Sp. z o.o. Ewa Laskowska PolymemTech Sp. z o.o. STRESZCZENIE: Zasolone wody odpadowe są problemem wielu gałęzi przemysłu, a wydo- bycie węgla jest szczególnie dotknięte tym problemem. Problem ten można zmienić w źródło przychodu poprzez odzysk cennych dla innych gałęzi przemysłu surowców, takich jak woda demineralizowana, sól oraz inne minerały. Referat przedstawia wyniki dotychczasowych badań prowadzonych w KWK „Bolesław Śmiały” w instalacji pilotowej odsalania. Woda kopalniana jest poddawana wstępnemu oczyszczaniu, ultrafiltracji i dekarbonizacji, następnie jest kiero- wana do dwuprzejściowej nanofiltracji. Nanofiltracja rozdziela strumień wody kopalnianej na bogaty w chlorek sodu permeat oraz bogaty w wapń i magnez retentat. Retentat może być za- stosowany do odzysku wodorotlenku magnezu. Roztwór pozostały po wytrącaniu wodorotlen- ku magnezu, bogaty w chlorek wapnia, może być stosowany do zapobieganiu obladzania dróg. Permeat z nanofiltracji jest kierowany do systemu odwrócona osmoza-elektrodializa, który produkuje wodę demineralizowaną oraz stężoną solankę. Solanka może być sprzedawana lub zasilać krystalizację soli. SŁOWA KLUCZOWE: Odsalanie, nanofiltracja, odwrócona osmoza, elektrodializa 1. WPROWADZENIE Kopalnie węgla kamiennego są ważną częścią gospodarki europejskiej. Węgiel jest wydoby- wany w 11 krajach UE, stanowiąc ważną część surowców energetycznych prawie połowy kra- jów członkowskich Unii. Dodatkowo, węgiel koksujący został wpisany przez Komisję Euro- pejską na listę 27 surowców strategicznych [1]. Węgiel koksujący ma duże znaczenie ze względu na jego użycie w przemyśle metalurgicznych. Dlatego też wydobycie węgla pozosta- nie istotną częścią gospodarki w przyszłości. Górnictwo węgla kamiennego jest szczególnie