Materiały konferencyjne SEP 2020

Zdjęcie nr 11. Wewnętrzna obudowa wzmacniająca obudowę szybu 1.3 poniżej wlotu na poz. 960 – w trakcie montażu. Picture no. 11. Internal lining reinforcing the shaft 1.3 lining below the shafts inlet at level 960 – during assembly. PODSUMOWANIE Szyby górnicze są podstawowymi wyrobiskami dla kopalni. To nimi transportowana jest zało- ga, materiały oraz wydobywany jest urobek. Od momentu zakończenia budowy szyby powinny bezawaryjnie pełnić swoją funkcję. Niestety zmieniające się warunki górniczo-geologiczne, czy też roboty górnicze prowadzone w bliskiej odległości wpływają na stan obudowy szybu oraz wlotów szybowych. Wloty szybowe stanowią podstawowy element konstrukcyjny łączący szyb z podszybiem kopalni. Poprawny stan techniczny tego wyrobiska ma decydujące znaczenie dla bezpiecznego funkcjonowania szybu, a zatem kopalni. W latach 70 i na początku lat 80, a więc w począt- kowym okresie budowy LZW, brak było jakichkolwiek doświadczeń w zakresie wykonywania wlotów szybowych, w związku z czym przyjęto typowe rozwiązania stosowane w kopalniach Górnego Śląska. W trakcie budowy sieci wyrobisk podszybia szybu 1.2 poważnym problemem dodatkowo stało się wypiętrzanie spągu. W trakcie wykonywanych pobierek spągu wydobyto setki metrów sześciennych urobku. Ubytek tak dużej masy skalnej w bezpośrednim sąsiedztwie szybu nie pozostawał bez wpływu na pogorszenie się warunków pracy zarówno rury szybowej jak i przynależnych do niej wlotów szybowych. Dopiero zastosowanie obudów zamkniętych wyrobisk korytarzowych oraz wlotów szybowych pozwoliło na wyhamowanie tego procesu. Ponad 25-letnia bezawaryjna eksploatacja wlotów szybowych w Lubelskim Węglu „Bogdan- ka” S.A. w bardzo trudnych warunkach górniczo-geologicznych na dużych głębokościach, świadczy o trafności przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych. Z uwagi na trudne warunki gór- niczo-geologiczne, wloty te wymagają stałego monitoringu i podejmowania natychmiastowych działań naprawczych w przypadku zauważonych jakichkolwiek zmian w geometrii obudowy. Obecnie w kopalni prowadzony jest monitoring głównych wyrobisk górniczych przy użyciu instrumentów laserowych. Cykliczne skanowanie obudowy pozwoli na dokładne określenie zmian zachodzących w obudowie szybów i wlotów szybowych. Dodatkowo, mając na uwadze dużą dokładność przyrządów pomiarowych, możliwe będzie określenie kierunków oddziały- wania wzmożonych ciśnień górotworu. Wloty szybowe konstrukcji szkieletowej oraz dwu- płaszczowej wymagają oprócz stałego monitoringu konserwacji z uwagi na stalową konstruk- cję.