Materiały konferencyjne SEP 2020

trudnionej załogi może stworzyć zagrożenie pożarem egzogenicznym lub wybuchem pyłu wę- glowego. Przedstawione rzeczywiste przykłady zastosowania regulacji przewietrzania w rejonowych prądach powietrza zużytego wykazują stabilność i bezpieczeństwo tego rozwiązania. Przemy- ślana lokalizacja poszczególnych tam regulacyjnych umożliwia wieloletnie stosowanie regula- cji na niezmienionych warunkach dla kolejnych ścian eksploatowanych w danym pokładzie. Przytoczone przykłady pokazują pozytywny wpływ tak zastosowanych regulacji przewietrza- nia na depresyjne oddziaływanie szybu wentylacyjnego na zroby eksploatowanych lub likwi- dowanych ścian zaliczonych do zagrożonych pożarami endogenicznymi. Przeprowadzone, kontrolowane, próby zmiany sposobu regulacji przewietrzania (z prądu wylo- towego na wlotowy) wykazują zwiększone oddziaływania depresyjne szybu wentylacyjnego. Objawiało się to wzrostem nadciśnienia na tamy izolacyjne, które znajdują się pod wpływem zastosowanej regulacji przewietrzania, jak również wzrost zagrożenia metanowego i zwiększo- ne wydzielanie gazów zrobowych z części zawałowej badanych ścian. Ponadto pokazały trud- ność w utrzymaniu stabilnej regulacji przewietrzania na trasie odstawy oddziałowej, mimo, iż próby te przeprowadzane były w dni wolne od pracy, gdy ruch załogi oraz maszyn i środków transportowych jest mocno ograniczony. Przytoczone dwa przypadki zastosowania regulacji przewietrzania w wlotowych, rejonowych prądach powietrza, w tym jeden niezamierzony, wykazały, jakie zagrożenia może taka regula- cja powodować. Przy dużych różnicach potencjałów aerodynamicznych między grupowymi prądami powietrza świeżego i zużytego może nastąpić niezamierzony i niekontrolowany prze- pływ powietrza przez zaburzenia geologiczne, lub też można uaktywnić niepożądane przepły- wy zrobowe, stwarzając zagrożenia dla załogi lub ruchu zakładu górniczego. Cechą charakterystyczną regulacji przewietrzania w rejonowym prądzie powietrza zużytego jest, zwykle, konieczność zabudowy tam regulacyjnych w wyrobisku wykonanym w pokładzie. Z tego powodu należy zwrócić szczególną uwagę na możliwość powstania pożaru szczelino- wego w sąsiedztwie tamy regulacyjnej i konieczność prowadzenia ciągłej kontroli dla wykry- cia ewentualnych objawów samozagrzewania. Powyższe należy realizować poprzez pomiary temperatury ociosu w sąsiedztwie tamy regulacyjnej (np. kamerą termowizyjną lub pirome- trem) oraz zabudowę czujników systemu CO-metrii automatycznej. LITERATURA [1] Jendrzejek K., Słowik A., Trenczek S.: Regulacja w grupowym prądzie powietrza odprowadzanego z komór przyszybowych – 15 lat doświadczeń KWK ROW Ruch Jankowice. Materiały Jubileuszowej XXV Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej z cyklu Górnicze Zagrożenia Naturalne 2018 nt.: „Zagrożenia naturalne na dużych głębokościach”. Jaworze k. Bielska-Białej, 7-9 listopada 2018, wersja elektroniczna, Wyd. GIG, Katowice 2018 [2] Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań do- tyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych. Dz. U. z 2017 r. Poz. 1052. [3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz. U. Nr 139, poz. 1169, z 2006 r. Nr 124, poz. 863 oraz z 2010 r. Nr 126, poz. 855 z późn. zm. [4] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1969 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz. U. z 1969 r. Nr 24, poz. 176 z późn. zm.