Materiały konferencyjne SEP 2020

4.2. Badania fizyko-chemiczne Z pobranych do badań prób bruzdowych zostanie wykonana kompleksowa analiza fizyko- chemiczna służąca ocenie parametrów jakościowych węgla. Węgiel zostanie przeanalizowany w stanie powietrzno-suchym, roboczym, suchym oraz suchym i bezpopiołowym. Oznaczone zostaną następujące parametry – zawartość wilgoci W, zawartość popiołu A, zawartość siarki S, zawartość części lotnych V, spiekalność wg Rogi RI, wskaźnik wolnego wydymania SI, wskaźniki dylatometryczne (kontrakcja (a) i dylatacja (b)), ciepło spalania Q s , wartość opałowa Q i , wskaźnik podatności przemiałowej Hardgroove’a HGI, zawartość chloru Cl a , zawartość fosforu P a , gęstość rzeczywista oraz pozorna, a także wskaźnik reakcyjności koksu wobec dwutlenku węgla CRI i wskaźnik wytrzymałości poreakcyjnej CSR. Na podstawie dostępnej literatury wynika, że szczególnie istotne parametry to zawartość wilgoci i części lotnych, zawartość popiołu oraz wskaźnik podatności przemiałowej Hard- groove’a. Analiza tych parametrów zostanie postawiona na pierwszym miejscu jednak należy się przyjrzeć potencjalnym zależnościom innych parametrów w porównaniu z pobranym i wy- tworzonym pyłem. Należy również rozważyć pomiary mikrotwardości Vickersa w celu po- twierdzenia założeń o wzroście twardości wraz ze stopniem przeobrażenia materii organicznej i jej pyłogennym charakterem. 5. UZASADNIENIE DALSZYCH BADAŃ NAD SZKODLIWOŚCIĄ PYŁU KOPALNIANEGO Fakt o udziale pyłu węglowego i negatywnym wpływie na środowisko pracy jest znany od przynajmniej kilku dekad. Udział cząstek węgla w powstawaniu zmian chorobowych opisy- wany był już w latach 70-tych XX wieku. Niemniej jednak nie istnieje jednoznaczna metoda określania zależności parametrów technologicznych, fizyko-chemicznych oraz petrograficz- nych na powstawanie pyłu o konkretnych chorobotwórczym działaniu. Według wielu opra- cowań wyznaczono wartości technologiczne wpływające na zależność ilości powstałego pyłu od sposobu urabiania, określono skład macerałowy i jego wpływ na organizm ludzki. Z tym kompletem informacji należy przystąpić do szerszej analizy mogącej stworzyć indeks bez- pieczeństwa w oparciu o natężenie danego zjawiska na podstawie podstawowych badań, w szczególności bazując na analizie macerałowej i mikrolitotypów węgla kamiennego oraz stopnia uwęglenia. Niejednokrotnie stwierdzano, że istotne parametry technologiczne i jakoś- ciowe są w całości zależne od składu petrograficznego, dlatego studiując tematykę genezy i bu- dowy danego węgla można wyciągnąć wszystkie niezbędne informacje służące oznaczaniu konkretnego parametru. Najważniejszym po za zdrowiem ludzkim wydaje się być czynnik ekonomiczny. W dzisiejszych czasach górnictwo podziemne węgla kamiennego obciążone jest wieloma kosztami powodującymi utratę opłacalności ekonomicznej prowadzanie przedmio- towej działalności. Obserwacji mikroskopowych można dokonać na próbkach rdzeni wiertniczych pozys- kanych z otworów powierzchniowych oraz dołowych bez konieczności wykonywania wy- robisk udostepniających w rozpatrywanym pokładzie węgla. A co więcej ich przyszłe pro- jektowanie będzie już uwzględniało ryzyko jakie niesie za sobą zagrożenie naturalne roz- poznane i odpowiednio sklasyfikowane na podstawie obserwacji mikroskopowych. Przede wszystkim analizy petrograficzne przedkładają się znacząco na obniżenie kosztów prowa- dzonych badań oraz bezkonkurencyjne skracają czas pozyskania pożądanej informacji. Poprawa bezpieczeństwa ludzi pracujących na dole jest priorytetem każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność określoną w Ustawie Prawo Geologiczne i Górnicze. Świadomość