Materiały konferencyjne SEP 2020

ogromny wpływ na wielkość wydzielania gazu. W warunkach rzeczywistych złoże posiada charakterystyczne pole ciśnień gazu i gazonośności. W wyniku prowadzenia określonej meto- dy eksploatacji powstaje charakterystyczny zasięg zniszczenia górotworu, oraz związane z tym zaburzenia pola gazonośności. W przypadku odmetanowywania pokładów sąsiednich niezbędne jest określenie strefy de- sorpcji wywołanej eksploatacją ściany. Otwory drenażowe powinny być zlokalizowane tak, aby znajdowały się w strefie odprężonej, natomiast nie przecinały strefy zawału bezpośrednie- go. Długość otworu wynika z warunków geologicznych, a przede wszystkim z usytuowania pokładów węgla, które są nośnikami metanu. Jeżeli jest to technicznie możliwe należy dążyć do tego, ażeby otwory przecinały wszystkie pokłady znajdujące się w strefie desorpcji. Przedstawiony sposób wyznaczania strefy desorpcji wokół ściany eksploatacyjnej umożli- wia dobór parametrów geometrycznych i kątów nachylenia otworów drenażowych. Na etapie rozruchu ściany zarówno metanowość bezwzględna, jak również ilość metanu ujmowanego przez odmetanowanie uzyskiwały niższe wartości. Po okresie rozruchu ściany parametry te wzrastały i utrzymywały się na względnie stałym poziomie w czasie eksploatacji ściany. Wzrosła również efektywność odmetanowania. Ujęcie metanu z pokładów węgla nieodprężonych robotami górniczymi jest na tle uję- cia podczas prowadzenia eksploatacji górniczej mało efektywne . LITERATURA Berger J.,Markiewicz J., Dołęga T., 2010. Influence of Distance of Exploitational Front from Drainage Boreholes on their Effi ciency with Use the U Ventilation System. Archives of Mining Sciences, Vol. 55, No 3, p. 561-571, Kraków Ďurica D., Müller P. i inni: Plyn sorbovaný v uhelných slojích hornoslezské pánve. Coal Bed Methane in the Upper Silesian Basin, Česka geologická služba, 2006 r., s. 54. Filipecki J., Janowicz E., Malina Z., 2006: Efektywne metody odmetanowania górotworu w warunkach KWK „Brzeszcze-Silesia” Ruch I „Brzeszcze”. 4 Szkoła Aerologii Górniczej, 10-13.10.2006, Kraków Flügge G., 1971. Die Anwendung der Trogtheorie auf den Raum der Zusatzausgasung. Glückauf For- chungshefte, nr 32 Gan H., Nadi S. P., Walker P. L.: Nature of the porosity in American Coals., Fuel 51, 272, 1972 Główny Instytut Górnictwa, 2013. Raporty roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Główny Instytut Górnictwa. Katowice Gonet A., Nagy S. i inni: Technologia wydobycia metanu z pokładów węgla (CBM), „Górnictwo i Geo- logia”, Tom 5, Zeszyt 3, 2010 r., s.14 Hadro J., Wójcik I.: Metan pokładów węgla: zasoby i eksploatacja, „Przegląd Geologiczny”, vol. 61, nr 7, 2013 r., s. 408. Kissel F. N.: Handbook for Methane Control in Mining. National Institute for Occupational Safety and Health, Pittsburgh 2006 Kotarba M.: Geomechaniczne kryteria genezy gazów akumulowanych w serii węglonośnej górnego kar- bonu niecki wałbrzyskiej. Zeszyty Naukowe AGH, Geologia z. 49, Kraków 1988 Kozłowski B., Grębski Z.: Odmetanowanie górotworu w kopalniach (The demethanation in coal mines). Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1982 Krause E., Łukowicz K., 2004. Odmetanowanie w polskich kopalniach węgla kamiennego osiągnięcia i perspektywy. XI Międzynarodowa Konferencja Naukowo – Techniczna Tąpania 2004 nt. Nowe rozwiązania w zakresie profilaktyki tąpaniowej i metanowej”, 8–10.11.2004, Ustroń Lasoń M., Żółcińska-Jezierska J.: Wyznaczanie mezoporowatości węgli kamiennych z pomiarów adsorp- cji argonu w temperaturze ciekłego azotu. Zeszyty Naukowe AGH nr 963, Górnictwo t. 8, z.1, Kraków 1984