Materiały konferencyjne SEP 2020

ciążenia w odrzwiach osiągać może wówczas nawet 80% wartości obciążenia ze strony gó- rotworu i z reguły przekracza wartość 40 kN, − podwieszanie przenośnikiem zgrzebłowym lub kolejką podwieszaną do transportu ludzi powoduje wzrost obciążenia odrzwi na poziomie od 6% do 47% wartości obciążenia ze strony górotworem i często przekracza wartość 40 kN, − dodatkowe obciążenie wentylatorem lutniowym i chłodnicą powietrza powoduje wzrost obciążenia odrzwi na poziomie poziomie od 1% do 15%. W tym przypadku z reguły obcią- żenie odrzwi nie przekracza wartości 40 kN, − przeprowadzona analiza jednoczesności występowania obciążeń technologicznych wykaza- ła, że przy występowaniu dwóch obciążeń technologicznych jednocześnie, wartości sił we- wnętrznych wzrastają jeszcze bardziej i modele obliczeniowe powinny to uwzględniać., − przeprowadzona analiza współpracy sąsiadujących ze sobą odrzwi obciążanych przejazdem kolejki podwieszanej wykazała, że odrzwia sąsiednie, bez podwieszonej szyny jezdnej, praktycznie w ogóle nie biorą udziału w przenoszeniu sił i ugięć. Wartości sił wew- nętrznych i ugięć w stosunku do odrzwi obciążanych kształtują się w nich na poziomie od 0% do 4%. Brak współpracy wynika z tego, że obudowa odrzwiowa w kierunku podłuż- nym łączona jest rozporami o stosunkowo małej sztywności. Obudowa odrzwiowa nie po- siada cech rusztu, który w obydwu prostopadłych do siebie kierunkach ma zbliżone sztyw- ności elementów obudowy. Dla zwiększenia stopnia bezpieczeństwa obudowy wyrobiska na etapie jej doboru, obciążenie ze strony wyposażenia podwieszanego na obudowie powinno być uwzględniane obok obciąże- nia liniowego ze strony górotworu jako dodatkowa siła skupiona działająca w miejscu zabudowy elementu obciążającego obudowę. W oparciu o tak przeprowadzoną analizę statycz- ną konstrukcji obudowy będzie można sformułować szczegółowe warunki dotyczące współ- pracy obudowy z wyposażeniem wyrobiska jak np. zwiększenie liczby punktów podwieszenia szyny jezdnej dla umożliwienia transportu elementów o dużej masie, czy też zwiększenie noś- ności obudowy (zmniejszenie odległości pomiędzy odrzwiami, zwiększenie nośności odrzwi poprzez zastosowanie cięższego profilu, wyższego gatunku stali lub zwiększenie nośności złącz) obciążonej elementami wyposażenia wyrobiska. Podsumowując należy stwierdzić, że problem obliczeń statycznych obudowy jest złożony i wy- maga dostosowania do warunków rzeczywistych. Szczególnie w przypadku coraz szerszego stosowania w kopalniach transportu kolejkami podwieszanymi, występowania coraz trud- niejszych warunków geologiczno-górniczych oraz wymagań ekonomicznych. LITERATURA [1] Chudek M., Duży S., Głuch P., Kleta H., Cholewa M., Winch M.: Stateczność wyrobisk koryta- rzowych warunkiem efektywnej eksploatacji i bezpieczeństwa pracy w kopalniach podziem- nych. Zagadnienia wybrane. Monografia, Wyd. KGBPiOP Pol. Śl., Gliwce 2011. [2] Chudek M., Duży S., Kleta H., Kłeczek Z., Stoiński K., Zorychta A: Zasady doboru i projekto- wania obudowy wyrobisk korytarzowych i ich połączeń w zakładach górniczych wydobywają- cych węgiel kamienny. Wyd. KBPiOP Pol. Śl., Gliwice 2000. [3] Chudek M.: Geomechanika z podstawami ochrony środowiska górniczego i powierzchni tere- nu. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2002. [4] Chudek M.: Obudowa wyrobisk górniczych cz. 1. Obudowa wyrobisk korytarzowych i komo- rowych. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice, 1986. [5] Duży S.: Dobór stalowej obudowy odrzwiowej podatnej wyrobisk korytarzowych w świetle metody stanów granicznych . III Polski Kongres Górniczy 2015, Wrocław, 14-16.09.2015. Roz-