Materiały konferencyjne SEP 2020

2.4. Pomiar deformacji otworu wiertniczego czujnikami typu DLN Obserwacje otworów ociosowych pod kątem kontroli stopnia ich deformacji wykonuje się za pomocą czujników DLN. Otwory pomiarowe wiercone są ociosach wyrobiska na długość od kilku do kilkunastu metrów i mają średnicę ok. 90 mm. Ich rozmieszczenie pokrywa się za- zwyczaj z kierunkiem największych spodziewanych deformacji ze strony górotworu [2] – najczęściej prostopadle (rzadziej równolegle) do kierunku postępu frontu. Zazwyczaj w po- lach eksploatacyjnych dąży się do utrzymywania pod stałą kontrolą kilku takich miejsc, w określonej odległości od frontu, w charakterystycznych lub newralgicznych miejscach, na do- jazdach do oddziałowych punktów wysypu urobku i innych. Sam czujnik DLN, ręcznie montowany w otworze wiertniczym, składa się z dwóch zespołów – pierwszego do pomiaru zmian średnicy otworu (pomiar D n ) oraz drugiego – do detekcji wahań długości otworu pomiędzy dwiema rozpartymi w otworze kotwami (pomiar L n ) [5]. Z obu tych zespołów wyprowadzone są przewody pomiarowe, celem umożliwienia podłączenia ich do miernika deformacji (KMD). Odczyt odzwierciedla aktualny stan mierzonych wielkości zmian parametrów geometrycznych otworu. Uzyskany pomiar odnoszony jest do poprzedniego, co w rezultacie odnotowane jest jako różnica – przyrosty (dwuwymiarowe rozciąganie otworu) lub spadki (analogicznie – ści- skanie otworu). Wartości delt (naprężeń w funkcji czasu) świadczą o zmianach w górotworze w zakresie naprężeń horyzontalnych, gdyż przebieg odkształceń geometrii otworu jest oznaką zmian ciśnień eksploatacyjnych na caliznę. Rys. 3. Schemat poglądowy czujnika DLN [5]. Fig. 3. Schematic diagram of the DLN measuring instrument [5]. 2.5. Badanie endoskopowe warstw stropowych W celu określenia stanu warstw skalnych do około 8 m zlokalizowanych w głąb stropu bezpo- średniego aż po strop zasadniczy, wykorzystuje się zestaw endoskopu elektronicznego lub op- tycznego [3], na który składa się rurowy przewód elastyczny ze skalą centymetrową zakończo- ną kamerą oraz diodami świetlnymi oraz urządzenia z monitorem do wizualnego przekazu przebiegu badania. W przypadku stwierdzenia symptomów, mogących świadczyć o pogarszających się warunkach stropowych, a także każdorazowo po opadnięcia elementów SRS czy prewencyjnie, np. przed uruchomieniem parceli likwidacyjnej lub komory lokowania skały płonnej, wykonuje się wziernikowanie stropu. Otwór, w którym wykonywane jest bada- nie endoskopowe, ma długość zbliżoną do otworu pod SRS, a oba te otwory najczęściej jest zlokalizowane w bliskim swoim sąsiedztwie. Badanie polega opuszczaniu kamery od końca otworu to jego wlotu i obserwacji anomalii w strukturze skał – szczeliny, spękania. Celem ba- dania jest odnotowanie wszystkich rozwarstwień, pęknięć oraz ogólnego stanu otworu