Materiały konferencyjne SEP 2020

Rys. 11. Instrument pomiarowy próbki skalnej metodą DSCA do badania próbek sześciennych [17]. Fig. 11. DSCA rock sample measuring instrument for testing cubic samples [17]. 4. PODSUMOWANIE I WNIOSKI W przypadku górnictwa polskiego stosowanie obserwacji i metod pomiarowych górotworu, pod kątem stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami oraz w celu zwalczania tychże zagrożeń jest obligatoryjne i określone szczegółowo w załączniku nr 3 do Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 23.11.2016r. Można wyróżnić kilka głównych grup tych metod: geologicznego i górniczego rozeznania, przejawów ciśnienia górotworu i obserwacji dołowych, sejsmologii górniczej. W artkule przedstawiono zbiór wybranych metod wykorzystywanych zarówno w Polsce jak i na świecie, które bazują na tych grupach i na podstawie zebranych informacji można przedstawić kilka wniosków:  możemy wyszczególnić dwie grupy metod badawczych inwazyjne oraz nieinwa- zyjne – stosowalność każdej z nich determinuje wiele czynników;  możemy wyszczególnić kilka podgrup metod: oparte wyłącznie na obserwacji (stan SRS, obudowy lub wyrobisk), oparte na drobnych pomiarach (konwergencji, czujniki DLN, liczniki MLT, pomiary kontrolne obudowy kotwowej), skupione na badaniach in situ (endoskopowe badanie stropu, hydroszczelinowanie, overco- ring, borehole slotting, borehole breakouts), badania próbek skalnych (m.in . laboratoryjne – próby wytrzymałościowe, ASR, DSCA), badania górotworu w skali makro (np. monitoring sejsmiczny);  opisane metody są praktykowane od lat szeroko w górnictwie i dają względnie naj- lepsze rezultaty;  w przypadku niektórych metod otrzymujemy od razu gotowy wynik pomiaru (po- miar konwergencji lub pomiar wzbudzonej aktywności sejsmoakustycznej – wskaźnik SWSG), a w przypadku innych – wymagają całego algorytmu działań w celu osiągnięcia choćby przybliżonego modelu numerycznego lub danych pośred- nich, będących wsadem do dalszych działań i rozważań (przede wszystkim więk- szość metody zniszczeniowe).