Materiały konferencyjne SEP 2021

1.3. Oszczędność energii - przegląd normatywów Bezpośrednim rezultatem poprawy efektywności jest zawsze poprawa zużycia energii, defi- niowana podobnie jak poprawa energochłonności. Miernik tej poprawy to „oszczędność ener- gii” i w aktach prawa międzynarodowego jest zdefiniowana następująco: „ ilość zaoszczędzonej energii ustalona poprzez pomiar lub oszacowanie zużycia przed i po wdrożeniu jednego lub kilku środków poprawy efektywności energetycznej przy jednoczesnym zapewnieniu normaliza- cji warunków zewnętrznych wpływających na zużycie energii ;” [1]. W Ustawie [4] „oszczęd- ność energii” została zdefiniowana podobnie: „ ilość energii stanowiącą różnicę między energią potencjalnie zużytą przez obiekt, urządzenie techniczne lub instalację w danym okresie, przed zrealizowaniem jednego lub kilku przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycz- nej, a energią zużytą przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację w takim samym okresie, po zrealizowaniu tych przedsięwzięć i po uwzględnieniu znormalizowanych warunków zewnętrznych wpływających na zużycie energii;”. Autor niniejszej pracy (oraz ustawodawcy krajowi) uznają, że definicje te, jako mające wartość praktyczną, są definicjami wzorcowymi – nawet, jeśli inne definicje oszczędności pojawiły się wcześniej. Pojęcie „oszczędności” bywa rozumiane odmiennie od zamierzeń autorów Dyrektyw [1, 2, 3] i ustawodawcy [4]: intuicyjnie (jako rezultat nieprawidłowej interpretacji wskaźnika ilościowe- go) lub zgodnie ze standardami międzynarodowymi, w tym normami ISO, w których to poję- cie jest definiowane różnie. Można zatem, posługując się standardami, określić oszczędność energii i nie będzie ona informacją zgodną z definicją wzorcową ani miarodajną a jej wykorzy- stanie może spowodować błędne decyzje zarządcze. Zgodnie z Dyrektywą [2] Ustawą [4] i ISO 50001[8], ogólna formuła pozwalająca określić poprawę wyniku energetycznego (oszczędności, poprawy efektywności lub energochłonności - ΔE ) może zostać zapisana następująco: ΔE = wartość EnLB (obliczona) – wartość bieżąca (zmierzona) (1) Różnice w określaniu „oszczędności” mają swoje źródło w różnej terminologii, różnie określa- nej EnLB i różnie przyjmowanej wartości bieżącej. W tabeli 1 zaprezentowano wyniki analizy przykładowych norm i standardów, odnoszących się do kwestii oszczędności. Ponieważ większość tych standardów nie ma swoich polskich wersji, autor zachował oryginalne sformułowania. Celem prezentacji tych informacji jest zademon- strowanie, jak bardzo standardy odnoszące się do tej samej kwestii (poprawy wyniku energe- tycznego wyrażonej przez poprawę efektywności lub oszczędność energii) i wykorzystujące jedno z dwóch dostępnych podejść (lub oba na raz): ilościowe lub jakościowe, są ze sobą nie- spójne na poziomie słownictwa i na poziomie rozumienia koncepcji jako takiej. Niespójność ta może prowadzić do nieporozumień, jeśli komunikacja między stronami bazuje na literalnym podejściu do pojęć zamiast na zrozumieniu desygnatów tych pojęć. Ponieważ podejście jakościowe jest jedynym, którego wykorzystanie zapewnia wsparcie sku- tecznego procesu decyzyjnego w obszarze zarządzania energią, w tabeli 1 oznaczono je kolo- rem zielony. Zaznaczyć należy, że kwalifikacja stosowanego podejścia jako ilościowe lub ja- kościowe bazuje na analizie treści standardu i prezentuje stanowisko autora zestawienia.