Materiały konferencyjne SEP 2021

Zasolenie wód wykorzystywanych w procesach wzbogacania opierających się na flotacji jest problematyką skomplikowaną i wynika z wpływu poszczególnych składników rozpuszczonych w wodach technologicznych na właściwości pianotwórcze roztworu, czy właściwości elektro- chemiczne powierzchni ziaren mineralnych [4, 5, 12]. Elektrolit wód zasolonych w większości przypadków składa się z rozpuszczonego chlorku sodu, lecz wyróżnia się również inne elektrolity m.in . KCl, CaCl 2 [38]. Roztwory solne charakteryzują się wspomnianymi wcześniej właściwościami pianotwórczymi jak również pozytywnym wpływem na uzyskanie stabilnej piany, co zostało potwierdzone przez wielu autorów [10, 39-41]. Pomimo właściwości piano- twórczych roztwory soli nieorganicznych, w przeciwieństwie do odczynników pianotwórczych, stanowią substancje nieaktywne powierzchniowo [4]. W wyniku wprowadzenia do roztworu obu substancji uzyskuje się zatem skomplikowany układu elektrolit-odczynnik pianotwórczy zapo- biegając koalescencji pęcherzyków i tworzenie się stabilnej piany [15]. W warunkach polskich złóż rud miedzi badania nad wpływem zasolenia wód na flotację prowadzone były już w latach 70-tych [18], gdzie wykazano jego pozytywny wpływ na pienienie roztworów, a co za tym idzie zmniejszenie zużycia odczynników pianotwórczych, oraz zaobserwowano poprawę efektywności wzbogacania frakcji węglanowej. W okresie tym strumień wód technologicznych do zakładów wzbogacania, ze względu na ujemny bilans wodny w układzie kopalnia-zakład przeróbczy, uzupełniany był wodami z rzeki Odry [21]. Mając to na uwadze Kowalska [19, 20] przeprowadziła serię badań, w których wykazała negatywny wpływ rozcieńczenia wód technologicznych wodami nisko zasolonymi i zaproponowała pewne graniczne wartości stosunku wód świeżych do wód procesowych, w celu utrzymania uzyskiwanych parametrów wzbogacania. Również w pracy Łuszczkiewicza i in. [21] przedstawiono pozytywny wpływ pewnych koncentracji soli na poprawę efektywności wzbogacania węglanowej frakcji rudy lubińskiej. 3.2. Odczynniki i produkty ich rozkładu Wody zwrotne występujące w obiegu zakład przeróbczy-OUOW oraz wewnętrzne obiegi wód z odwadniania koncentratów i odpadów w zakładach wzbogacania, czy stacjach zagęszczania od- padów, mogą zawierać odczynniki flotacyjne, które nie uległy rozkładowi, zmniejszając przez to ich zużycie w procesie [22, 42]. Zawrót odczynników flotacyjnych i ich produktów aktywnych powierzchniowo produktów utleniania i rozkładu do procesu może mieć negatywny wpływ na efektywność flotacji, zmniejszając selektywności procesu [5, 7, 23, 24]. Obecność produktów rozkładu odczynników flotacyjnych zależna jest głównie od pH wód w obiegu, czasu ich retencji, wystawieniu na wpływ promieni słonecznych i temperatury otoczenia [4]. Spadek stężenia ksan- togenianów obserwuje się również w wodach zwrotnych w warunkach podwyższonej tempera- tury oraz dopływu wód świeżych m.in. roztopów [24]. Wykazano również, że ksantogeniany ulegają przyśpieszonemu rozpadowi przy niskim pH [4]. W warunkach alkaiczności roztworu, jaka odnotowywana jest np. w przypadku wód technologicznych KGHM Polska Miedź S.A., stężenie produktów rozpadu ksantogenianów w obiegu wód technologicznych wzrasta [43]. Wpływ czasu retencji wód na stężenie odczynników może być obserwowany w tzw. krótkich obiegach, gdzie wody do procesu odzyskiwane są w procesach rozdziału ciało stałe/woda wykorzystujących różnego rodzaju polimery stosowane do agregowania ziaren mineralnych [23]. Zawrót flokulantów do procesu technologicznego jest niepożądany ze względu na ich wpływ na zwilżalność minerałów hydrofobowych [44].