Materiały konferencyjne SEP 2021

Systematyczne powiększanie się wyeksploatowanej powierzchni prowadziło do przekro- czenia granicznych parametrów wytrzymałościowych warstw nadległych indukując wstrząsy. Ocenę zachodzących w czasie zmian kształtowania się zagrożenia dokonano metodami analizy statystycznej bazującej na zbiorach danych o rejestrowanych wstrząsach. Na ich podstawie stwierdzono że:  w rejonie ściany N-4 w latach 2019-2021 zarejestrowano 3561 wstrząsów górotworu o sumarycznej energii 2,8×10 7 J,  największą aktywnością sejsmiczną w zakresie ilości wstrząsów górotworu charaktery- zował się miesiąc październik 2019r. wystąpiło wtedy 408 wstrząsów ,  najbardziej aktywnym miesiącem pod względem wielkości emisji energii sejsmicznej był: październik 2020r. Sumaryczna energia wynosiła wtedy: 3,20×10 6 J. W tym okresie zarejestrowano także największą liczbę wstrząsów o energiach ≥10 5 J (5 o energii 10 5 J). Analiza uzyskanych wyników doprowadziła do następujących wniosków:  w wyniku oddziaływania eksploatacji na potencjalnie wstrząsogenne (zalegające nad pokładami: 505/1) warstwy mułowca, iłowca i piaskowca dochodziło do okresowego uaktywniania się utworów skalnych, skutkujących indukowaniem wstrząsów o energii rzędu 10 5 J,  nie nastąpiło uaktywnienie się uskoków o dużych zrzutach w tym Uskoku Jastrzębskiego o zrzucie h ~ od 25 do 90m (zbyt mała powierzchnia otwartego stropu), co nie skutkowało indukowaniem wstrząsów o energii sejsmicznej  10 6 J. Opisany przykład prowadzenia ściany N-4 w pokładzie 505/1 w partia N w warunkach zagrożenia tąpaniami pokazuje ze zastosowanie odpowiednio dobranych metod analitycznych, górniczych, geofizycznych oraz szerokiego zakresu środków profilaktycznych pozwala na zmniejszenie zagrożenia i bezpieczne prowadzenie eksploatacji. Przedstawiony system RSPC II, który odpowiada za monitorowanie wartości ciśnień w stojakach obudowy ściany, pozwala na ciągły pomiar in situ na całej długości ściany. Zastosowaniem systemu jest kontrola parametrów podporności sekcji obudów, co pozwala na prawidłowe kierowanie stropem eksploatowanej ściany. Porównując dane z systemu RSPC II z zarejestrowanymi zjawiskami sejsmologicznymi, można zaobserwować korelację rejestrowanego ciśnienia w stojakach obudowy ściany z lokalnymi wzrostami naprężeń w górotworze. Uwidacznia się to anomalią w postaci nagłego spadku wartości ciśnienia przed wystąpieniem wstrząsu, a następnie po zarejestrowanym wstrząsie następuje stopniowy wzrost ciśnienia w stojakach obudowy ściany. Również wyniki z Systemu RSPC II wykorzystywane były do wyznaczenia miejsc o podwyższonych naprężeniach w celu obniżenia stanu zagrożenia tąpaniami poprzez zastosowanie aktywnej profilaktyki tąpaniowej w postaci strzelań torpedujących jak i hydroszczelinowania. Opisane przykłady wykorzystania systemu RSPC II dają duże nadzieje na wykorzystanie systemu w ocenie stanu zagrożenia tąpaniami oraz doborze i ocenie profilaktyki tąpaniowej. Podczas eksploatacji następnych ścian wyposażonych w system RSPC II planowane jest uzyskanie ciągłego podglądu na rozkład ciśnień w czasie rzeczywistym w celu korelacji podwyższonych naprężeń z aktywnością sejsmologiczną.