Materiały konferencyjne SEP 2021

gruntu we wszystkich obiektach objętych dynamicznymi wpływami wstrząsów. Realizowany w odpowiednio długim czasie monitoring jest podstawą do opracowania empirycznych zależności, określanych jako relacje tłumienia na podstawie których wykonywana jest ocena wpływu drgań sejsmicznych na budynki lub prognoza ich oddziaływania na środowisko powierzchniowe. Relacja tłumienia jest zależnością wiążącą wybrany parametr drgań gruntu, którym jest szczytowa amplituda prędkości lub przyspieszenia drgań z czynnikami wpływającymi na jego wielkość, takimi jak energia sejsmiczna, odległość od ogniska czy lokalne warunki geologiczne. W literaturze można znaleźć wiele przykładów zastosowań różnych postaci relacji tłumienia wraz z ich modyfikacjami warunkowanymi lokalną sejsmicznością – na przykład [1, 2, 3, 6, 8, 9]. Zróznicowanie w budowie geologicznej warstw przypowierzchniowych jest ważnym czynnikiem mającym wpływ na wielkość zarejestrowanych na powierzchni drgań z uwagi na wzrost ich amplitud w stosunku do twardego podłoża, określany jako amplifikacja drgań. Wartość współczynnika amplifikacji wzrasta wraz ze spadkiem prędkości fal sejsmicznych [7]. Występowanie skał słabo związanych lub spękanych także wpływa na wzrost amplitudy drgań. Do analizy wykorzystano powszechnie stosowany, niezależnie od wielkości źródła, zarówno w odniesieniu do trzęsień ziemi i wstrząsów indukowanych działalnością górniczą, model relacji tłumienia Joyner’a-Boore’a [7]. Estymację parametrów relacji tłumienia przeprowadzono metodą regresji wielokrotnej [4,11]. Do obliczeń wykorzystano zarejestrowane dane sejsmometryczne dla wstrząsów sejsmicznych z okresu od maja 2018 roku do czerwca 2021 roku na 3 stanowiskach powierzchniowych zlokalizowanych na obszarze górniczym KWK Sośnica. 2. CHARAKTERYSTYKA BADANEGO OBSZARU ORAZ ZAREJESTROWANA SEJSMICZNOŚĆ Obszar, z którego pochodziły analizowane dane sejsmometryczne znajduje się na północno- zachodnim brzegu Niecki Głównej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W budowie geologicznej obszaru biorą udział utwory czwartorzędu i trzeciorzędu (neogenu) stanowiące nadkład złoża karbońskiego oraz lokalnie utworów triasu. Utwory neogenu na przeważającym obszarze stanowią nadkład warstw karbońskich, lokalnie w północno-zachodniej części nadkład stanowi czwartorzęd lub trias. Miąższość nadkładu zawiera się w przedziale od około 12 m w części północnej i 50 m w części południowej, do 428 m w części zachodniej. Pomiary parametrów drgań gruntu indukowanych działalnością górniczą prowadzone są za pomocą 3 trójskładowych stanowisk sejsmometrycznych SeisNET. W tabeli 1 przedstawiono lokalizację stanowisk powierzchniowych oraz liczbę zarejestrowanych wstrząsów, zaś na rysunku 1 przedstawiono rozmieszczenie stanowisk aparatury pomiarowej. Tabela 1. Podstawowe informacje o stanowiskach sieci sejsmometrycznej Table 1. Basic information on seismic stations l.p. Nazwa stanowiska Współrzędne w układzie Sucha Góra Data roz- poczęcia rejestracji Data za- kończenia rejestracji Liczba zareje- strowanych wstrząsów X Y 1 A1 18270 9066 9.05.2018 do nadal 493 2 A2 17398 9084 9.05.2018 04.10.2018 41 3 A3 17033 10933 05.10.2018 do nadal 239