Materiały konferencyjne SEP 2021

polu falowym. Stanowiska pomiarowe PPV utrzymuje się zatem w odległości do 200m od frontu ściany, która stanowi potencjalne źródło aktywności sejsmicznej. Interpretacja rejestro- wanych zjawisk prowadzona jest za pomocą oprogramowania SEJSGRAM i MULILOK, sta- nowiących integralną część systemu obserwacji sejsmologicznych SOS, a przebiegi rejestro- wane na stanowiskach PPV wykorzystywane są również do lokalizacji ognisk wstrząsów. Na rysunku 3 przedstawiono przykładowe zestawienie rejestracji wartości PPV w rejonie ściany 105. Rys. 3. Wyniki rejestracji PPV dla ściany 105 w pokładzie 209 w bloku E. Figure 3. Results of PPV registration for longwall 105 in 209 seam in sector E Wartości PPV odczytywane bezpośrednio po wstrząsie wysokoenergetycznym dostarczają również informacji o oddaleniu ognisk wstrząsu od horyzontu pokładu 209 – z dużym prawdo- podobieństwem szacować można, że niski poziom rejestrowanych wartości PPV po wstrząsach wysokoenergetycznych świadczy o znacznym oddaleniu ogniska wstrząsu od eksploatowanego pokładu. Analiza uzyskanych danych pomiarowych pozwala śledzić zmiany wartości PPV w zależności od energii rejestrowanych wstrząsów oraz odległości ich ognisk od stanowiska po- miarowego [1, 3]. Wyniki analiz wskazują, że w warunkach górniczo-geologicznych towarzy- szących eksploatacji pokładu 209 w bloku E wstrząsy wysokoenergetyczne nie stwarzają za- grożenia dla stateczności wyrobisk przyścianowych (maksymalnie stan „b” - słabe zagrożenie) co znajduje potwierdzenie w wynikach kontroli dołowych prowadzonych w wyrobiskach obję- tych potencjalnym oddziaływaniem wstrząsów. 4.2. Synchronizacja systemów SOS i AMAX-GSI Powszechnie znaną kwestią w geofizyce górniczej jest niedokładne wyznaczenie hipocen- trum wstrząsu. Związane jest to przede wszystkim z określeniem współrzędnej pionowej „Z”. Źródłem tego problemu jest dostępność możliwych lokalizacji dla zabudowy sond geofono- wych czy sejsmometrów determinowana układem czynnych wyrobisk górniczych wynikająca z relatywie niewielkich odległości pionowych przy dużej rozciągłości poziomej. Wymuszony w ten sposób układ sieci sejsmologicznej pozwalał Stacji Geofizyki Górniczej Ruchu Ziemowit na lokalizację epicentrum wstrząsów górniczych ze średnim całkowitym błędem około 20 m. Natomiast średni błąd wyznaczenia głębokości był często większy niż 100 m. W celu poprawy dokładności szacowania głębokości ognisk wstrząsów w Ruchu Ziemowit wprowadzono roz- – przód ściany – tył ściany