Materiały konferencyjne SEP 2021

Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2021, Materiały Konferencyjne Dodatkowa metoda oceny zagrożenia sejsmicznego, wykorzystująca korelacyjne połączenie metod rozkładu Gutenberga-Richtera i aktywnej tomografii sejsmicznej, na przykładzie ścian eksploatowanych w Oddziale KWK Mysłowice-Wesoła Jacek Krupanek PGG S.A. Oddział KWK Mysłowice-Wesoła STRESZCZENIE: Eksploatacja pokładów węgla w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym prowa- dzona jest w skomplikowanych warunkach górniczo-geologicznych, przy współwystępowaniu zagrożeń naturalnych, wśród których jednymi z najbardziej niebezpiecznych są zagrożenia sej- smiczne i tąpaniami. W artykule przedstawiono nową, dodatkową metodę oceny stanu za- grożenia sejsmicznego, bazującą na korelacyjnym połączeniu metod aktywnej geotomografii w skałach otaczających oraz rozkładu Gutenberga-Richtera, na przykładzie dwóch ścian eks- ploatowanych w Oddziale KWK Mysłowice-Wesoła. SŁOWA KLUCZOWE: Sejsmiczność indukowana, zagrożenie sejsmiczne, rozkład Gutenber- ga-Richtera, aktywna tomografia sejsmiczna, ocena stanu zagrożenia sejsmicznego 1. WSTĘP Oddział KWK Mysłowice-Wesoła prowadzi eksploatację pokładów grup rudzkich i siodło- wych na średniej głębokości około 850 m, w warunkach współwystępujących zagrożeń natu- ralnych, wśród których dominującymi są metanowe i tąpaniami. Wybieranie ścian w zdecydo- wanej większości prowadzone jest w warunkach II stopnia zagrożenia tąpaniami, a eksploatacji towarzyszą wysokie zagrożenia sejsmiczne i tąpaniami. W związku z powyższym niezwykle istotnym aspektem w funkcjonowaniu Kopalni jest jak najbardziej precyzyjna ocena stanu za- grożenia sejsmicznego, umożliwiająca jego oszacowanie i wdrożeniem metod profilaktyki ak- tywnej i pasywnej. Ocenę stanu zagrożenia metodą sejsmologii górniczej przeprowadza się w oparciu o „wsteczną” analizę wstrząsów górotworu, przy czym Instrukcja nr 22 Głównego Instytutu Górnictwa [1] wprowadziła również możliwość wykorzystania dodatkowej metody bazującej na śledzeniu zmian współczynnika b rozkładu Gutenberga-Richtera [2]. Badania i analizy w tym zakresie prowadzone są w górnictwie od wielu lat, wykazując przydatność tego parametru dla oceny zagrożenia sejsmicznego [3-5]. Niezależnie od wykonywanych analiz („wstecznych”) oceny stanu zagrożenia sejsmicznego (i tąpaniami) powszechnie wykorzysty- wane są badania geofizyczne, wśród których dla wyrobisk eksploatacyjnych najczęściej stosuje się metodę aktywnej tomografii sejsmicznej, obrazującą rozkład naprężeń w górotworze w oparciu o rozkład pola prędkości fal sejsmicznych. [6]. Metody te dotychczas stosowane były