Materiały konferencyjne SEP 2022

6 Tabela. 2. Parametry krzywej Benioffa dla ściany gc100 Table 2. Parameters of Benioff strain curve for gc100 longwall Faza A B m R 2 I 315,73 0,04 2,45 0,99 II 2178,63 1,75 1,67 0,93 III 8018,25 4939,93 0,03 0,94 IV 4727,10 27,08 0,87 0,97 V 6205,11 3,65 1,39 0,98 VI 8602,22 4,27 1,15 0,96 Dla ściany gc100 wystąpiły trzy modele wyzwalania energii. Pierwsza faza, jeszcze przed wystąpieniem wstrząsu wysokoenergetycznego, charakteryzowała się spowolnieniem sej- smiczności. Współczynnik m wyniósł 2,45. Druga faza również odznaczała się modelem spo- wolnienia (m = 1,67). Model spokojnego wyzwalania sejsmiczności w dwóch pierwszych fa- zach można powiązać z faktem, że ściana rozpoczynała swój bieg, a skały otaczające nie były skłonne do gwałtownego uwalniania energii sejsmicznej. Trzecia faza to przyspieszenie wy- zwalania energii. Warto zauważyć, że zmiana modelu wyzwalania energii mniej więcej po- krywa się z momentem, kiedy front ściany zaczął zbliżać się do struktury fałdowej. Dodatkowo wstrząs wysokoenergetyczny nr 3, który niejako oddziela od siebie fazy trzecią i czwartą, wy- stąpił w momencie gwałtownego przyspieszenia postępu ściany, po wcześniejszym chwilowym spowolnieniu. Dla fazy czwartej, piątej i szóstej krzywa Benioffa była liniowa (współczynniki m zbliżone do jedności). Ponadto rozgraniczenie faz piątej i szóstej pokrywa się w przybliżeniu ze zmianą warunków geologicznych, oddziaływujących na front ściany (koniec strefy wpływu struktury fałdowej). Pomijając otrzymane wartości współczynnika m, a patrząc wizualnie na wykres krzywej Benioffa, można stwierdzić, że ściana gc100 charakteryzowała się w przybli- żeniu jednostajnym wyzwalaniem energii. Krzywa w poszczególnych fazach, w których stwierdzono przyspieszenie lub spowolnienie nie odznaczała się dużymi przegięciami, a kąt nachylenia krzywych wszystkich sześciu faz jest podobny. Na uwagę zasługuje fakt, że krzywe dla faz I – V cechują się podobną długością, natomiast krzywa fazy szóstej jest wyraźnie dłuż- sza. Co ciekawe wstrząs wysokoenergetyczny, który nastąpił po wyzwalaniu energii w tej fazie był o wiele większy w porównaniu do poprzednich. Na tej podstawie można dojść do wniosku, że brak dużego wstrząsu, który wystąpiłby wcześniej, świadczy o ciągłej kumulacji coraz większej ilości energii w górotworze, co w konsekwencji doprowadziło do wstrząsu o energii znacznie przewyższającej poprzednie zjawiska wysokoenergetyczne. 3.2. Ściana x100 w pokładzie 416 Eksploatacja ściany x100 wygenerowała 399 wstrząsów, z czego 47 było wysokoenergetycznych. Sumaryczna energia wyniosła 2,77·107 J, z czego wstrząsy wysokoenergetyczne wyzwoliły energię o wartości 2,53·107 J. Ze względu na warunki górniczo-geologiczne prowadzenia ściany, została ona podzielona na cztery odcinki, które z powodu występujących zaburzeń mogły gene- rować zróżnicowane wartości energii sejsmicznej:  0 – 405 m: bieg ściany bez zaburzeń,  406 – 827 m: wpływ krawędzi pokładu 414/1,  828 – 1462 m: bieg ściany bez zaburzeń,  1463 m – koniec ściany: wpływ krawędzi pokładu 414/1.