Materiały konferencyjne SEP 2022

czenie tych dwóch publikacji uznaje się za moment narodzin współczesnej resuscytacji krąże- niowo oddechowej [5]. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (z ang. Basic Life Support- BLS) to czynności wyko- nywane na miejscu zdarzenia, w których skład wchodzi utrzymanie drożności dróg oddecho- wych poszkodowanego oraz podtrzymanie jego oddychania i krążenia. Działania w ramach BLS jest bez przyrządowe, z wyjątkiem stosowania środków ochrony osobistej. Celem BLS jest utrzymanie odpowiedniej wentylacji krążenia krwi poszkodowanego do czasu wdrożenia zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych i usunięcia przyczyny nagłego zatrzymania krą- żenia (NZK). Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (z ang. Cardiopulmonary resuscitation CPR) to zespół czynności ratunkowych okresowo zastępujących czynności serca i płuc, gdy doszło do zatrzymania ich funkcjonowania. Czynności RKO dotyczą następujących po sobie w ściśle określonej kolejności najważniejszych obszarów działań ratowniczych: – A drogi oddechowe (z ang. airway) – udrożnienie dróg oddechowych, – B oddychanie (z ang. breathing) – sztuczne oddychanie, – C krążenie (z ang. circulation)- przywrócenie krążenia krwi. Do określenia algorytmu podstawowych zabiegów często używa się określenia ABC resu- scytacji. Kolejne czynności ratunkowe u osób poszkodowanej z NZK, prowadzące do urato- wania jej życia noszą nazwę łańcucha przeżycia. Tworzą go cztery ściśle powiązane ogniwa: – wczesne rozpoznanie stanu bezpośredniego zagrożenia życia i wezwanie specjalistycz- nej pomocy, – wczesna resuscytacja krążeniowo-oddechowa przez świadków lub uczestników zdarze- nia, – wczesna defibrylacja z użyciem automatycznego defibrylatora zewnętrznego(AED), – wczesne wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych. Według Europejskiej Rady Resuscytacyjnej natychmiastowe RKO może nawet potroić szansę na przeżycie, ponadto 90% osób mających pierwszy kontakt z osobą poszkodowaną przy NZK nie ma wykształcenia medycznego. Stwierdzono również, że każda osoba bez wy- kształcenia medycznego może aż sześciokrotnie w swoim życiu przeprowadzać zabiegi RKO, istnieje bowiem prawdopodobieństwo szacowane na poziomie 70-80% szans, że zabiegi wy- kona u osób jej znanych (rodzina, przyjaciele, współpracownicy). Nagłe pogorszenie stanu zdrowia w warunkach podziemnych stanowi duże wezwanie dla osób ratujących, szczególnie w przypadku ostrych zespołów wieńcowych. Statystyki ukazują niezmienną tendencję zgonów nagłych spowodowanych nagłym zatrzymaniem krążenia wśród pracowników podziemnych zakładów górniczych. Objawy mogą się pojawić po wysiłku fi- zycznym lub pod wpływem dużego stresu. Dolegliwości trwają powyżej 20 minut i nie ustępu- ją po odpoczynku. Osoby poszkodowane skarżą się na złe samopoczucie, duszności, ból za mostkiem, pieczenie lub gniecenie w klatce piersiowej mogące promieniować do kończyn gór- nych, szczęki, górnej części brzucha, rzadziej do okolicy międzyłopatkowej, widoczna jest na- gła duszność wysiłkowa, niepokój, pobudzenie, lęk przed śmiercią, skóra jest blada, wilgotna, zimna. Po ocenie miejsca zdarzenia i wstępnej ocenie poszkodowanego (w tym wywiad me- dyczny SAMPLE) należy wezwać zespół ratownictwa medycznego za pośrednictwem dyspo- zytora ruchu zakładu górniczego oraz wdrożyć procedurę omówioną podczas XXXI edycji Szkoły Eksploatacji Podziemnej. Powyższy artykuł jest odpowiedzią na realną potrzebę ochrony zdrowia i życia pracowni- ków podziemnych zakładów górniczych w sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia spowodowa- nego ostrym zespołem wieńcowym, co w konsekwencji prowadzi do nagłego zatrzymania krą- żenia. Większość z tych przypadków kończy się zgonem nagłym a liczba tego rodzaju zdarzeń w górnictwie z roku na rok pozostaje na podobnym wysokim poziomie, czego odzwierciedle-