Materiały konferencyjne SEP 2023

1. Opad skał stropowych. Priorytetowym zadaniem obudowy górniczej w wyrobisku przyścianowym jest zapewnienie podczas eskploatacji stateczności wyrobiska chodnikowego jak i samej ściany. Prawidłowe zachowanie wymiarów przekroju poprzecznego jest kluczowym czynnikiem dla sprawnego postępu ściany. Podczas sytuacji kryzysowej związanej z opadem skał stropowych, dochodzi do postoju w wydobyciu. Czas zabezpieczenia miejsca obwału, dostarczenie niezbędnych materiałów jest niczym innym jak opóźnieniem w produkcji co wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów. Kluczowe jest dokładne rozeznanie górniczo-geologiczne, które daje możliwość zastosowania szeroko rozumianej profilaktyki. W strukturze nienaruszonego górotworu stan naprężeń jest prosty do określenia (Butra 2011, Prusek 2015, Kostyk 1974), jednak mając na uwadze zaszłości eksploatacyjne (liczne ilości krawędzi eksploatacji) skomplikowane warunki górniczo-geologiczne połączone z występującymi zagrożeniami to stan naprężeń górotworu już nie wydaje się być prosty. Obudowa wyrobisk górniczych powinna zapewnić odpowiednie wymiary przekroju poprzecznego w czasie jej przydatności. Prawidłowy dobór obudowy wraz z odpowiednim jej wzmocnienie do panujących w rejonie warunków powinna skutkować zachowaniem jej gabarytów i bezpieczeństwa użytkowania. Z wieloletniego doświadczenia kopalni Mysłowice-Wesoła wynika, że sposób uławicenia węgla i skał stropowych w istotny sposób wpływa na drążenie jak i stateczność wyrobisk. Zroby pokładu wyżej leżącego w bezpośrednim sąsiedztwie eksploatującej ściany powodują częste opady skał stropowych. Problem pojawiający się podczas eksploatacji ściany 579 w pokładzie 510 w3 w miejscu przejeżdżania pod wyrobiskami pochodzącymi z eksploatacji ścian w pokładzie 501 skutkowało częstym zaciskaniem, brakiem gabarytów i w konsekwencji opadem skał na napędzie głównym ściany 579. Eksploatacja ścian w pokładzie 501 prowadzona była w partii B1 na poziomie 665 ze zachodu na wschód, zaś kierunek ścian prowadzonych w pokładzie 510 wyznaczony jest z południa na północ. Taki sposób eksploatacji powoduje, że ściany prowadzone w pokładzie 510 napotykają co około 200 m na swoim wybiegu na wyżej leżące ślady wyrobisk. Konieczność zapewnienia kontaktu obudowa – górotwór na etapie zarówno wykonania jak i eksploatacji jest podstawowym kryterium poprawności wykonanych robót (Prusek 2015, Turek 2010). Opad skał stopowych to nic innego jak odspajanie się części stropu bezpośredniego w postaci odłamków skał, łat skalnych czy brył skalnych powodujące powstanie pustek i przerwanie ciągłości stropu.