Materiały konferencyjne SEP 2023

Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2023, Materiały Konferencyjne Skuteczność odprężenia pokładu węgla w świetle obserwacji mikrosejsmologicznych Agnieszka Krzyżanowska KWK „Ruda” Ruch „Bielszowice”, Ruda Śląska Łukasz Wojtecki Główny Instytut Górnictwa, Katowice Maciej J. Mendecki Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk Przyrodniczych, Sosnowiec Rafał Pakosz KWK „Ruda” Ruch „Bielszowice”, Ruda Śląska STRESZCZENIE: W KWK „Ruda” Ruch „Bielszowice” prowadzona jest eksploatacja pokła- dów zagrożonych tąpaniami. Eksploatacja takich pokładów węgla powinna być projektowana i prowadzona w sposób minimalizujący poziom zagrożenia tąpaniami. Jedną z metod ograni- czania zagrożenia tąpaniami jest wcześniejsza eksploatacja sąsiedniego pokładu odprężającego lub w przypadku grubego pokładu – warstwy odprężającej. Skuteczność odprężenia pokładu może zostać potwierdzona m. in. w oparciu o kształtowanie się aktywności sejsmicznej pod- czas jego wybierania. W artykule porównano ze sobą wyniki obserwacji mikrosejsmologicz- nych podczas eksploatacji ścianowej pokładu 507, który był pokładem odprężającym oraz od- prężonego pokładu 510. Eksploatacja pól ścianowych w tych pokładach cechowała się skrajnie różnym poziomem sejsmiczności i obliczanymi na jego podstawie parametrami. Odprężenie pokładu 510 w wyniku wcześniejszego wybrania pokładu 507 zostało potwierdzone. SŁOWA KLUCZOWE: zagrożenie tąpaniami, eksploatacja odprężająca, sejsmiczność indu- kowana 1. WSTĘP W KWK „Ruda” Ruch „Bielszowice” prowadzona jest eksploatacja pokładów zagrożonych tąpaniami. Na występowanie oraz poziom tego zagrożenia wpływają m. in. takie czynniki jak głębokość zalegania pokładów i związany z nim poziom naprężeń pierwotnych, skłonność po- kładów do akumulowania energii sprężystej i gwałtownego jej uwalniania, resztki i krawędzie eksploatacyjne w pokładach wcześniej wybieranych oraz pozostawione filary ochronne, w rejonie których występuje podwyższony poziom naprężeń w górotworze, wstrząsogenne warstwy piaskowca czy zaburzenia geologiczne. W celu minimalizacji zagrożenia tąpaniami w KWK „Ruda” Ruch „Bielszowice” stosuje się liczne metody profilaktyki tąpaniowej [1-3]. Dobór i zakres stosowanych metod uzależnia się od prognozowanego i obserwowanego stanu zagrożenia tąpaniami.