Materiały konferencyjne SEP 2023

10 ne z naruszeniem równowagi deformacyjno-naprężeniowej w rejonie krawędzi eksploatacyj- nych wybranych wcześniej pokładów siodłowych. W przypadku ściany 518 w pokładzie 510 wystąpienie silnych wstrząsów mogło mieć również związek z niszczeniem resztki pozosta- wionej w pokładzie 507, na co wskazuje lokalizacja ognisk kilku spośród tych wstrząsów. Do- datkowo w przypadku ściany 314 w pokładzie 507 silne wstrząsy, w tym dwa najsilniejsze o energii rzędu 10 6 J, wystąpiły również podczas jej dalszego biegu (lipiec-wrzesień). Wystąpie- nie tych wstrząsów i zwiększenie zakresu profilaktyki tąpaniowej o dodatkowe strzelania tor- pedujące [3] wiązało się z istotnym rozładowaniem naprężeń w rejonie układu krawędzi eks- ploatacyjnych pokładów 502 oraz 504. Podczas eksploatacji pokładu 510 w analogicznym za- kresie silne wstrząsy nie występowały. 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI W artykule przedstawiono wartości parametrów uzyskanych w oparciu o obserwacje mikrosej- smologiczne dwóch ścian zawałowych w pokładzie odprężającym i odprężonym. W obrysie eksploatacji odprężającej dokonanej w pokładzie 507 ścianą 310 i po upływie około 4 lat do- konano eksploatacji odprężonego pokładu 510 ścianą 514. Odległość pionowa między tymi pokładami zawierała się w przedziale od 2,1 m do 8,6 m. Obserwacje mikrosejsmologiczne obszaru kopalni, gdzie zostały zaprojektowane przedmiotowe ściany były prowadzone w ana- logicznym zakresie jeśli chodzi o liczbę czujników oraz ich geometrię pomiarową. Eksploatacja górnej warstwy pokładu 510 ścianą 514 w odniesieniu do eksploatacji odprężają- cej w pokładzie 507 ścianą 310 charakteryzowała się znacznym spadkiem aktywności sej- smicznej, tj. zarejestrowano o około 90% mniej wstrząsów niż podczas eksploatacji pokładu 507 ścianą 310, a sumaryczna energia wstrząsów była mniejsza o około 76%. Wyraźny spadek liczby wstrząsów jest zauważalny w przypadku wstrząsów nisko- i średnioenergetycznych. Dla wstrząsów o energii rzędu 10 2 J jest to spadek o około 90%, a dla wstrząsów o energii rzę- du 10 3 J – spadek o około 88%. Spadek liczby wstrząsów o energii rzędu 10 4 J wyniósł około 95%. Liczba silnych wstrząsów w przypadku obydwu eksploatacji była taka sama, przy czym w przypadku eksploatacji pokładu odprężającego 507 wystąpiło 5 wstrząsów o energii rzędu 10 5 J i 2 wstrząsy o energii rzędu 10 6 J, natomiast podczas eksploatacji pokładu odprężonego 510 wystąpiło 7 wstrząsów o energii rzędu 10 5 J. Na podstawie zarejestrowanej aktywności sejsmicznej, a także przy uwzględnieniu parametrów związanych z prowadzonym wydobyciem dokonano obliczeń szeregu parametrów sejsmolo- gicznych. W tabeli 3 przedstawiono udział parametrów obliczonych dla ściany 514 w odprężo- nym pokładzie 510 w odniesieniu do parametrów obliczonych dla ściany 310 w odprężającym pokładzie 507.