Materiały konferencyjne SEP 2023

K. Kuczowicz, L. Borowiec, D. Dziuba Zastosowanie techniki wierceń kierunkowych … 8 wa stałe i płynne przeznaczone do produkcji energii cieplnej oraz elektrycznej. Gospodarcze wykorzystanie, dla celów energetycznych, zasobów metanu z pokładów węgla jest wielką szansą ekonomiczną i ekologiczną zarówno dla Śląska jak i dla Polski. W tym kontekście, innowacyjnym rozwiązaniem, które można zastosować jest np. wprowadzenie wyprzedzającego odmetanowania pokładów węgla na kilka lat przed planowaną eksploatacją oraz pozyskiwanie metanu z przestrzeli zrobowej za pomocą otworów kierunko- wych wierconych z wyrobisk dołowych. Pozwoli to na ujęcie cennego surowca energetycznego jakim jest metan, jak również na eksploatację złóż węgla w korzystniejszej sytuacji górniczej i ekonomicznej. Wpływ na to ma zarówno zmniejszenie zagrożenia metanowego jak również poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach. Wdrożenie technologii wierceń kierunkowych pozwoli również zwiększyć efektywność odme- tanowania w kopalniach, przy jednoczesnym zwiększeniu wykorzystania metanu. Działania te spowodują, iż otrzymamy większą ilość gazu wykorzystanego w procesie przemiany w energię zarówno dla zaspokojenia potrzeb PGG S.A jak i przeznaczonego do sprzedaży. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie redukcji emisji metanu w sekto- rze energetycznym oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/942 Artykuł 22.1 „Środki ograniczające emisje”: określa iż od dnia 1 stycznia 2025 roku zakazuje się uwalniania do at- mosfery i spalania w pochodni metanu ze stacji odmetanowania, z wyjątkiem sytuacji awaryj- nej, niesprawności lub nieuniknionej i absolutnie niezbędnej konserwacji. W takich przypad- kach operatorzy stacji odmetanowania uwalniają metan do atmosfery wyłącznie wówczas, gdy spalanie w pochodni jest technicznie niewykonalne lub stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa prowadzonej działalności lub personelu. W takiej sytuacji, w ramach obowiązków sprawoz- dawczych określonych w art. 23, operatorzy stacji odmetanowania udowadniają właściwym organom konieczność podjęcia decyzji o uwalnianiu do atmosfery zamiast spalania w pochod- ni. Natomiast Artykuł 22.2 uściśla iż o d dnia 1 stycznia 2027 roku zakazuje się uwalniania me- tanu do atmosfery z szybów wentylacyjnych w kopalniach węgla, innych niż kopalnie węgla koksowego, emitujących ponad 0,5 tony metanu na kilotonę wydobytego węgla. W związku z tym wspólne działania prowadzone przez Zakład Górniczych Robót Inwestycyj- nych oraz Zespół Biura Produkcji, Gospodarki Złożem i Zagrożeń Naturalnych w PGG S.A., mają na celu zarówno rozwój techniki wierceń kierunkowych jak również zastosowanie tej technologii dla prowadzenia odmetanowania w różnych warunkach geologicznych. Ewaluacja innowacyjnej technologii wiercenia otworów pozwoli w przyszłości na zwiększenie ujęcia ga- zu z mniejszej liczby otworów. Określenie perspektywy rozwoju pozyskania oraz zagospoda- rowania metanu ma istotne znaczenie w kontekście spodziewanych regulacji prawnych. Doty- czy to tak emisji metanu jak i osiąganych przez PGG S.A korzyści ekonomicznych oraz śro- dowiskowych m.in . poprzez ujęcie i zagospodarowanie metanu. Głównym kierunkiem działa- nia ograniczającym emisję metanu do atmosfery jest intensyfikacja odmetanowania pokładów w podziemnych kopalniach węgla kamiennego m. in. poprzez wprowadzenie nowych techno- logii wiertniczych. Rozwój technologii wierceń kierunkowych oraz sposobów stymulacji produktywności metanu, otwiera nowe możliwości dla przedeksploatacyjnego ujęcia metanu z pokładów węgla oraz poeksploatacyjnego ujęcia gazu zgromadzonego w przestrzeni zrobowej. Szczególnego zna- czenia nabiera przeprowadzony zabieg hydroszczelinowania. W odróżnieniu od klasycznej eksploatacji metanu z pól dziewiczych, której opłacalność zależy od sprzedaży uzyskanego gazu, istotne znaczenie ma ujęcie w bilansie ekonomicznym odmetanowania przedeksploata- cyjnego kosztów późniejszej eksploatacji pokładów już częściowo odmetanowanych. To po- woduje, że eksploatacja jest prowadzona w sposób bezpieczniejszy jak również wymagający