Materiały konferencyjne SEP 2023

1. Zagrożenie wodne – zbiorniki wód podziemnych. W praktyce podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny drążenie wyrobisk chodnikowych w sąsiedztwie udokumentowanych zbiorników wód dołowych nieustannie przysparza znacznych trudności. Podziemne zbiorniki wodne stanowią obecnie najczęściej występujące źródło zagrożenia wodnego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami takie zbiorniki należy odwodnić przed podjęciem eksploatacji górniczej lub wyznaczyć od nich filary bezpieczeństwa, co w każdym przypadku generuje określone koszty a niekiedy także utratę części zasobów kopaliny. Jak już wspomniano powyżej warunkiem podjęcia robót górniczych w udostępnionym pokładzie w pobliżu zbiornika wodnego, jest obniżenie w nim ciśnienia wody do poziomu eliminującego zagrożenie wodne dla projektowanych robót lub wyznaczenie filara bezpieczeństwa. W takiej sytuacji pożądane jest ustalenie warunków bezpieczeństwa i rygorów prowadzenia robót górniczych oraz ustalenie stopnia zagrożenia wodnego dla planowanych robót i zasięgu strefy objętej jego rygorami zgodnie z obowiązującymi przepisami. Z uwagi na specyfikę miejsca prowadzenia robót górniczych, każdy przypadek analizowany jest indywidualnie. Oceniając możliwość bezpiecznego drążenia wyrobisk chodnikowych w warunkach zagrożenia wodnego należy wziąć pod uwagę wiele uwarunkowań geologiczno - górniczych i hydrogeologicznych związanych z analizowanym rejonem. W przeciwdziałaniu zagrożeniom wodnym pomocne są metody i wzory obliczeniowe stosowane przy określaniu parametrów tzw. filarów bezpieczeństwa. Nie warunkują one jednak zasadniczo prowadzenia prac, dlatego w odniesieniu do zagrożenia wodnego a w szczególności odwadniania zbiorników wodnych nie bez znaczenia jest doświadczenie poszczególnych zakładów w profilaktyce jego zwalczania. Poniżej zamieszczono Rys. 1, który obrazuje ilość podziemnych zbiorników wodnych utworzonych w zrobach pokładów 501 i 510, gdzie w większości prowadzona jest eksploatacja w Oddziale KWK Mysłowice - Wesoła. Niektóre z nich wymagają likwidacji – odwodnienia do rzędnej eliminującej zagrożenie wodne dla projektowanych robót górniczych. Z czasem zbiorniki te ulegają reaktywacji – odtworzeniu w trakcie eksploatacji kolejnej ściany (likwidacja zagrożenia pożarowego), przy czym zbiornik ten zwiększa swoją objętość.